سرويس اقتصادي جوان آنلاين- جواد عسكر: بورس را میتوان آینه اقتصاد هر کشور دانست و صعود و نزول نماگرهای آن نشانهگر وضعیت تولیدی شرکتهای آن کشور است. شاخص بورس تهران نیز طی هفته گذشته با اقبال سرمایهگذاران و حجم نقدینگی جدیدالورود مواجه شد و بسیاری را غافلگیر کرد. حرکتهای شارپی بیش از دو هزار واحد در روزهای گذشته بسیار خوشحالکننده و مثبت است و تغییر مسیر نقدینگی از بازارهای موازی مثل مسکن و دلار به سمت بازار بورس است، این اتقاقات باعث شد که معاون رئیسجمهور طی مصاحبهای اعلام کند: «در چند روز اخیر بر اساس آمار معادل سه سال رجوع به بازار بورس داشتهایم.» به نظر میرسد معاون رئیسجمهور با این گفته قصد داشته به جامعه این را القا کند که عملکرد دولت باعث شده است که بورس که نماگر اقتصاد است از رکود چند سال خارج شده و به رشد دست یابد، حال آنکه رشدهای چشمگیر شاخص بورس صرفا به خاطر گران شدن مواد معدنی در بازارهای جهانی و افزایش قیمت دلار در بازار است.
اگرچه بالا و پایین آمدن شاخص بورس تاثیر زیادی در هزینه جاری بسیاری از مردم ندارد و محل مناسبی است برای جذب پولهای سرگردان و حجم بالای نقدینگی اما نباید فراموش کرد که بازار بورس محلی است برای هدایت پول به سمت شرکتهای تولیدی تا در نهایت شرکت ها بتوانند نقدینگیهای مورد نیاز خود را از این طریق تأمین کنند و تولیدات خود را بالا ببرند و در نهایت منجر به رشد اقتصادی و اشتغال بیشتر در کشور شود.
با نگاهی به بازار بورس و رشدهای قیمتی شرکت های تاثیر گذار بر شاخص میتوان به راحتی دریافت که این رشدهای قیمتی مدیون شرکت های صادرات محور هستند. نمادهای معدنی که به صورت خام مواد اولیه خود را در بازارهای خارجی صادر میکنند به سبب گرانی قیمت دلار میتوانند سودهای خوبی را در صورتهای مالی خود نصیب سهامداران کنند. مثلا همین چند روز گذشته که یکی از نمادهای بزرگ سنگآهنی پس از تقسیم سود مناسب در مجمع در بازار بازگشایی شد طی دو روز بیش از 20 درصد رشد قیمتی داشت. یا نمادهای پتروشیمی به مدد کاهش قیمت مواد خوراک این نمادها و صادراتی بودن کالاهای تولیدی این شرکتها با اقبال سرمایهگذاران مواجه شدهاند.
در حال حاضر که شاخص بورس توانسته است عدد تاریخی بیش از 106 هزار واحد را هم فتح کند وقتی نگاهی به نمادهای شرکتهای زیرمجموعه شاخص میاندازیم فقط شرکتهای صادراتی محور با اقبال مواجه شدهاند و نمادهایی مثل خودروییها ، ساختمانیها، ماشینسازیها، سیمانیها نتوانستهاند رشد قیمتی مطلوبی را ثبت برسانند و بعضا با افتهای قیمتی مواجه شدهاند و بسیاری از موارد نتوانستهاند به اعداد ثبتشده در سال 92 دست پیدا کنند. مثلا در بخش سیمان تولیدات این شرکتها بعضا تا یک سوم ظرفیت آنها است. در بخش کاشی و سرامیک با آنکه بسیاری از این شرکتها طی سال های گذشته تعدیل نیروهای فراوان کردهاند هنوز نتوانستهاند به فروشهای مطلوب دست پیدا کنند. سازمان بورس نماد در چند روز گذشته یکی از شرکتهای بزرگ کامیون سازی را به خاطر زیانده بودن از تابلو اصلی حذف کرد و معاملات آن را به تابلوی دوم بورس منتقل کرد. نگاهی به صورتهای مالی بسیاری از شرکت ها بیانگر این است که تعداد کثیری از شرکت ها به خاطر رکود اقتصادی حاکم بر کشور در بخشهای بدهیهای مالی و فروش با مشکلات مواجه هستند.
زمانی رشدهای قیمتی شاخص بورس خوشحالکننده است که صرفا مدیون تورم و افزایش قیمت دلار نباشد و نشانه خروج از رکود اقتصاد و افزایش تولید و به سبب آن کاهش بیکاری در کشور باشد.