تالابها سرمایه بین نسلی هستند و اکنون برخی از مهمترین تالابهای کشور در شرایط اورژانسی قرار دارند. براساس آمارهای سازمان محیطزیست، ارزش خدمات کوچکترین تالابهای کشور، سالانه حدود یکهزار میلیارد تومان برآورد شده است.
آتشسوزی بخشهایی از هورالعظیم و تبعاتش بخشی از اهمیت تالابها را به رخ کشید. هر چند هنوز دود و غبار ناشی از آتشسوزی بخش عراقی هورالعظیم به سمت ایران میآید؛ اما تلاش سازمان محیطزیست این است که آتشسوزی به سمت ایران نرسد. ولی فعالان محیطزیست معتقدند، محیط زیست دیر وارد عمل شده و قبل از آن هم از حقابه این تالاب دفاع نکرد.
به دنبال غفلت وزارت نیرو و سازمان محیطزیست، رهاسازی آب در بخش ایران تالاب بسیار کم بود تا جایی که سطح و عمق آب بسیار کاهش یافت و حتی کشاورزی در این محل ممنوع اعلام شد!
با توجه به عملیات اطفای آتشسوزی در تالاب هورالعظیم که از شش روز قبل آغاز شده است، بخش ایرانی این آتشسوزی با استفاده از تجهیزات و با تلاشهای نیروی هوافضای سپاه پاسداران مهار شد. هر چند که وضعیت تالاب هنوز مناسب نیست.
بخش عراقی تالاب هورالعظیم از حدود ۱۹ روز پیش دچار آتشسوزی وسیعی شد و بیش از ۱۶ هزار هکتار از آن را درگیر کرد.
از تاریخ ۲۷ تیرماه و طی ابلاغ فرمانده نیروی هوافضای سپاه برای اطفای حریق نیزارهای هورالعظیم، دو فروند بالگرد میل ۱۷۱ مجهز به تجهیزات اطفای حریق با ظرفیت چهار تن آب به منطقه اعزام شد.
بالگردهای نیروی هوافضای سپاه تاکنون بیش از ۷۰ ساعت عملیات پروازی برای اطفای حریق در نیزارهای هورالعظیم عراق را انجام داده است. برای توسعه و تسریع عملیات اطفای حریق در نیزارهای هورالعظیم از روز دوشنبه یک فروند هواپیمای «ایلوشین» نیروی هوافضای سپاه به منطقه حریق اعزام شده که به طور مستمر در حال اجرای عملیات اطفای حریق است و در هر مرحله ۴۰ هزار لیتر آب را حمل میکند.
به دلیل وجود دود زیاد، واردشدن به کانون آتشسوزی با مشکلات و سختیهایی روبهرو است. در عین حال بالگردهای سپاه از ضلع جنوبی، عملیات خاموشکردن آتش را دنبال میکنند.
با کاهش ورودی آب به تالاب هورالعظیم، هر سال شاهد این آتشسوزیها هستیم که با توجه به تأثیر منفی آن بر حیات تالاب و زیستمندان، کارشناسان بارها نسبت به تکرار آن هشدار دادهاند.
تالاب مرزی هورالعظیم با بیش از ۳۰۰ هزار هکتار وسعت در جنوبغربی ایران قرار دارد که یک سوم آن در ایران و دو سوم آن در عراق است.
هورالعظیم آخرین بازمانده تالابهای بینالنهرین است که برنامه محیطزیست سازمان ملل در سال ۲۰۰۲ خشکشدن آن را یکی از دو فاجعه زیستمحیطی قرن اعلام کرد و نسبت به تبعات آن به کشورهای ایران و عراق هشدار داد.
بخش ایرانی تالاب هورالعظیم از یک طرف با کاهش شدید آب روبهروست و از سوی دیگر با اکتشافات نفتی دچار خسارت شده است.
این تالاب از زمان خشکشدن به عنوان یکی از کانونهای اصلی تولید گرد و غبار معرفی شده است.
ذکر این موضوع که آتشسوزی به صورت طبیعی بوده، ضروری است و باید دانست که خطای انسانی نبوده و هورالعظیم به خودسوزی افتاده است.
اما راهحل نهایی این مشکل این است که وزارت نیرو باید حقابه «تالاب هورالعظیم» را تأمین کند و مدیریتبحران باید بداند در آتشسوزی فوراً باید اقدام کرد و آتش ویرانگر است چه در خانه ما و چه در خانه همسایه.