موضع حیدر العبادی، نخستوزیر عراق درباره تحریمهای ایران، روز پنج شنبه از زبان سخنگوی او هم تکرار شد، زمانی که «سعدالحدیثی» تحریمهای امریکا علیه ایران را «اشتباهی فاحش» خواند، ولی گفت: «ما به تحریمهای خود علیه ایران پایبند خواهیم بود، زیرا ما قبل از هر چیز به منافع ملی خود فکر میکنیم.» به جز جریان النصر حیدر العبادی که تنها ۴۲ کرسی مجلس عراق را به دست آورده، تمام جریانهای عراقی اثرگذار، مقابل تحریمهای امریکا موضعگیری کردهاند. مقتدی صدر رئیس جریان صدر عراق، جریان پیروز انتخابات عراق گفته که در برابر تحریمهای این کشور علیه ایران سکوت نخواهد کرد.
وقتی پای تحریم به میان میآید، خاطره تحریمهای امریکا علیه عراق از حافظهها پاک نمیشود. زمانی در اواخر دهه ۱۹۹۰ معروف بود که عراقیها برای یک گونی برنج، بهای یک خودرو پرداخت میکند و در آن شرایط، ایرانیها تنها ملتی بودند که در کنار ملت عراق ایستادند. حالا در شرایطی که دولت حیدر العبادی هرچند از روی اجبار میگوید که تحریمهای امریکا را اجرا خواهد کرد، گروههای عراقی از او میخواهند که کمکهای ایران را در دوره سخت تحریمهای امریکا با نام «نفت در برابر غذا» فراموش نکند. «سعد الحدیثی» سخنگوی دولت عراق در گفتوگو با خبرگزاری اسپوتنیک روز پنج شنبه تحریمهای امریکا علیه ایران را «اشتباهی فاحش» خواند و گفت که چنین تحریم هایی «تصمیم درستی برای حل مشکلات میان کشورها نیست، بلکه برعکس چنین تصمیماتی نه تنها مشکلات ملتها را حل نمیکند، بلکه پیچیدهتر هم میکند.» با این حال، الحدیثی هم موضعی مانند موضع العبادی در پیش گرفت تا مشخص شود که نحوه واکنش چهارشنبه قبل حیدرالعبادی نخستوزیر عراق، خطایی لفظی نبوده است. الحدیثی گفته است: «البته ما به تحریمهای خود علیه ایران پایبند خواهیم بود، زیرا ما قبل از هر چیز به منافع ملی خود فکر میکنیم و عراق در آینده به دنبال مکانیزم مشخصی برای تعاملات تجاری با ایران خواهد بود، به طوری که در تعارض با تحریمهای امریکا نباشد.» سخنگوی دولت عراق افزود: «در این رابطه، عراق از این پس برای معاملات مالی و تجاری با ایران از دلار استفاده نخواهد کرد.» یک مقام بلندپایه شرکت عراقی نیز دیروز به خبرگزاری فرانسه گفت: «به خاطر تحریمهای امریکا ما واردات خودرو را از ایران متوقف کردهایم.» این مقام مسئول اضافه کرد: «دولت عراق از امریکا تقاضای معافیت [از اجرای تحریمها]برای واردات بعضی قطعات لازم در تولید خودرو کرده است. در این حین، تمام خطوط تولید خودرو در عراق متوقف شدهاند و ۵ هزار کارگر در این حوزه نمیدانند که آیا شغلشان حفظ خواهد شد یا نه.»
صدر، ضد امریکاییتر از همیشه
گرو ههای عراقی دیروز با شدتی تندتر از واکنشهای اولیه به تصمیم نخستوزیر عراق واکنش نشان دادند. مقتدی صدر به امریکا درباره تلاش برای اعمال تحریم بر ایران هشدار داد. رئیس جریان صدر عراق (سائرون) برنده انتخابات عراق با ۵۴ کرسی به امریکا درباره تلاش برای اعمال تحریم بر ایران هشدار داده و تهدید کرده که در برابر تحریمهای این کشور علیه ایران سکوت نخواهد کرد. صدر گفته است اگر امریکا از این تصمیمات خود عقبنشینی نکند، ما در برابر آسیب رساندن به ملتها به بهانه دشمنی با دولتها، ساکت نخواهیم نشست. مقتدی صدر سیاست تحریمهای امریکا علیه ملتها را ظالمانه دانست و افزود: این تحریمها سیاست «مبارزه یا ذلت» [اشاره به کلام امام حسین (ع)]است و هیهات منا الذله. سازمان بدر به ریاست هادی العامری (جریان فتح) که در انتخابات مجلس عراق با ۴۷ کرسی بعد از صدریها قرار گرفت، ضمن اعلام حمایت این سازمان از ملت و دولت ایران، حمایتهای ایران از ملت عراق در سختیها را یادآوری کرد. جنبش نجبای عراق هم با تأکید بر لزوم عدم همراهی نخستوزیر این کشور با امریکا تأکید کرد که اجازه نخواهند داد عراق به ایالتی از امریکا بدل شود. «سید هاشم الموسوی» سخنگوی این گروه مقاومت عراقی، به العبادی گفته است: «آقای نخستوزیر، ما نه اکنون، نه هیچ زمان دیگر اجازه نخواهیم داد که عراق به ایالتی از ایالات امریکا تبدیل شود». الموسوی با تأکید بر اینکه دولت عراق نباید از تصمیم یکجانبه امریکا برای تحریم ایران بترسد، افزود: «این تصمیم شورای امنیت نیست که در برابر آن تسلیم شویم. دو سوم جهان از روسیه و چین گرفته تا هند، پاکستان و سایر کشورها در کنار ایران ایستادهاند». کتائب حزبالله ضمن انتقاد از اظهارات العبادی از وی خواست که این اقدام واشنگتن را محکوم کند. «سید جاسم الجزائری» عضو دفتر سیاسی «کتائب حزبالله» گفت: است: «تحریمهای امریکا علیه ایران، سلاحی پستتر از بمب هستهای است که شهرهای ژاپن (هیروشیما و ناکازاکی) را در آغاز جنگ جهانی دوم هدف قرار داد». وی در ادامه اعلام کرد که «ایران در آن زمان مرزهای خود را برای وارد کردن کالاهای اساسی به ملت عراق باز کرد و پس از سال ۲۰۰۳ در برابر امریکای اشغالگر و در سال ۲۰۱۴ نیز از این کشور در برابر گروه تروریستی داعش حمایت کرد.»
العبادی از ما نیست
کاربران فعال عراقی در شبکه اجتماعی توئیتر با هشتگ «العبادی نماینده ما نیست» (العبادی لا یمثلنا) فضای مجازی عراق را داغ کردند و اعتراض خود را به اظهارات نخستوزیر عراق نشان دادند. برخی از کاربران این شبکه اجتماعی با هشتگ «متضامن مع الشعب الایرانی» (اعلام همبستگی با مردم ایران) نوشتند ما در ازای ایستادگی ایران به هنگام سختیها در کنار عراق احساس مسئولیت کرده و تحریمهای امریکا را محکوم میکنیم. حیدر اللامی، کاربر عراقی در توئیت خود آورده است: نمک نشناسی، خصلت جوانمردان نیست. کاربر دیگری به نام سجا السعدی آورده است: از شهدای ایرانی، جانبازان ایرانی، سردار قاسم سلیمانی و از خانوادههای شهدا و جانبازان ایرانی معذرت میخواهم و میگویم #العبادی_لا_یمثلنا (العبادی نماینده ما نیست). آیتالله محمد تقی المدرسی از علمای عراقی درباره تلاشها برای اختلافافکنی میان ملتهای عراق و ایران هشدار داد و گفت: پیوند ملت عراق با برادرانش (ایران) قویتر از همه مکر و نیرنگهاست و ما هرگز لطف و کمک برادرانمان در ایام محنت بزرگ هنگام بیرون راندن تروریستها و نیز حمایت از اقتصادمان در سختترین شرایط را فراموش نخواهیم کرد. یورونیوز در گزارشی نوشته که حیدر العبادی میگوید هرچند با تحریمهای امریکا علیه ایران مخالف است، اما دولتش ناچار است آنها را اجرایی کند. اما او از کدام دولت سخن میگوید؟ آیا قرار است همچنان در قدرت باشد؟ هرچند هنوز نمیتوانیم با قاطعیت به این سؤال پاسخ دهیم، اما دستکم میتوان گفت که صندلی او چندان هم محکم نیست. یورونیوز با اشاره به نتیجه انتخابات عراق که جریان العبادی با جایگاه سوم را به دست آورده نوشته است: «العبادی تا چه اندازه در نظام سیاسی کنونی عراق تأثیرگذار است؟ او هرچند همچنان نخستوزیر عراق است، اما تضمینی وجود ندارد که این صندلی تا چند ماه دیگر هم به او وفا کند.»