میادین مین همچنان پابرجا هستند. مناطقی که حجم انبوهی از مینهای ضدنفر، ضدتانک و ... را در درون خود جای داده و هر ساله هم قربانی میگیرند. دراین میان «مینروب»ها تنها افراد شاغل در این مناطق هستند و خود را سپر بلا کردهاند، اما وضعیت شغلی آنها اصلاً مساعد نیست.
مینروبها استخدام رسمی نیستند؛ حقوقشان اندک است؛ شغلشان ثابت نیست و در زمستان معمولاً بیکار هستند؛ قرارداد کوتاهمدت دارند؛ اگر جانشان را از دست بدهند یا قطع عضو شوند، حمایت خاصی ندارند؛ هرچند که طبق قانون، شهید و جانباز محسوب میشوند، اما پروسه بنیاد شهید هفتخوان رستم است؛ بهخصوص اینکه نهادی هم دنبال حقوقشان نیست و خودشان هم برای احقاق حق ناتوان هستند.
کارگران شاغل در شرکتهای مینروبی با وجود اینکه در ماههای گرم سال و در دمای بالای ۵۰ درجه و در هوای سوزان مناطق گرمسیری غرب کشور، با عشق و علاقه به پاکسازی میادین مین اشتغال دارند، اما در کمال تأسف از سوی مدیران شرکتهای پیمانکار با بیمهری تمام روبهرو هستند.
از اوایل دهه ۸۰ شرکتهای خصوصی، مسئولیت مینروبی را برعهده دارند. شرکتهایی که به دلیل رقابت با یکدیگر در برخی از بخشها خوب عمل کردهاند و، اما در بسیاری از موارد نتوانستند آنطور که باید ظاهر شوند.
تا سال ٨۹ تعداد شرکتهای مینروب دارای مجوز به ٦٤ رسید و در سالهای بعد این تعداد رو به کاهش گذاشت. مرکز مینزدایی کشور مجوز شرکتهایی که ناموفق بودند را لغو کرد و قویترها باقی ماندند.
براساس آمارهای مرکز مینزدایی تا سال ٨٩ حدود ۵هزار نفر شامل تیمهای برنامهریزی، عملیات شناسایی و اجرایی، پشتیبانی و نظارت مشغول پاکسازی بودند، هرچند به گفته یکی از نیروهای پاکساز باسابقه کمبود نیرو همواره وجود داشته و برخی از مینروبها در چند شرکت به صورت همزمان کار کردهاند. در حال حاضر این شغل حتی جزو مشاغل سخت و زیانآور هم محسوب نمیشود و اعتراضها به این امر هم تاکنون نتیجهای نداشته و هیچ سازمانی به مینروبهایی که نسبت به وضع حاضر اعتراض داشتهاند، پاسخی نداده و حتی برخی از آنها از کار برکنار شدهاند.
برای پاکسازی مین در استانهای غربی کشور تاکنون ٩١شهید و ١١٠جانباز داشتهایم. از سال ٨٨تاکنون ۱۶۰۰ پایگاه پاکسازی شده و هزینه پاکسازی مناطق آلوده در ایران ۱/ ۰ میانگین جهانی است و برای هر هکتار حدود ١٠٠ میلیون ریال اعتبار لازم است. پایینبودن هزینه پاکسازی در ایران برای مینروبها نکته مثبتی نیست. کسانی که با تجهیزات قدیمی پا به میدان میگذارند، حقوقشان اندک است و بیمه درست و درمانی هم ندارند. از آنجایی که این شغل موجب تهدید جان و نقص عضو میشود، قانونگذار باید برای بهبود وضعیت این افراد اقدام کند. باید قانونی تصویب شود تا کسانی که مستقیم در عملیات مینروبی هستند، امتیازاتی داشته باشند و از وضع حاضر خارج شوند.