یک منبع آگاه در گفتوگو با «جوان» میزان تقریبی بودجه در نظر گرفته شده برای ساخت سریال سلمان فارسی را ۵ /۱ برابر هزینه ساخت سریال موسی (ع)، عنوان کرد. این دو سریال از تولیدات الف. ویژه صداوسیما هستند، اما سرنوشت آن‌ها را در مسیر‌های جداگانه‌ای قرار داده است.
داوود میرباقری تهیه کننده و کارگردان با سابقه تلویزیون، سریال سلمان فارسی را در مرحله پیش‌تولید قرار داده، اما سریال موسی (ع)، از زمان حیات مرحوم فرج الله سلحشور تا امروز، به رغم تلاش‌های زیاد نتوانسته از مرحله فیلمنامه فراتر رود.
کار‌های سریال موسی (ع) پیش می‌رود
سید احمد میرعلایی، تهیه کننده پروژه تلویزیونی موسی (ع) در گفت و گویی کوتاه با «جوان»، اخبار منتشر شده درباره کنار گذاشته شدن پروژه موسی (ع) را تکذیب کرد و گفت: کار‌های سریال در حال انجام است. شنبه هفته آینده جلسه مهمی با سیما فیلم درباره چگونگی ساخت سریال موسی (ع) داریم. پروژه موسی (ع)، سریال بی‌نظیری در تلویزیون خواهد شد. این مجموعه می‌تواند یکی از ماندگارترین سریال‌های تلویزیونی باشد.
سریال موسی (ع) یک اثر استراتژیک
مرحوم فرج الله سلحشور، تهیه کننده، کارگردان و نویسنده فقید سینما و تلویزیون که در واپسین سال‌های عمر تلاش زیادی برای ساخت سریال موسی (ع) انجام داد، سال ۹۳ در گفت و گویی درباره کم لطفی‌ها به پروژه موسی (ع)، گفت: «گویا سریال حضرت موسی (ع) را با سریال‌های آپارتمانی اشتباه گرفته‌اند! درحالی که موسی (ع) یک اثر استراتژیک است که به معنای واقعی کلمه به مواجهه با جنگ نرم دشمنان می‌پردازد. این سریال ۴ هزار سال تاریخ بنی اسرائیل را افشا می‌کند و مبارزه‌ای است با جنایات صهیونیست‌ها و دفاعی است از خون مردم مظلوم غزه.»
تأکید و تلاش سلحشور برای ساخت این سریال تاریخی به دلایلی از جمله کارشکنی‌ها و سنگ اندازی‌ها به سرانجام نرسید، در حالی که سلحشور با آثاری مانند «یوسف پیامبر (ع)» نشان داده بود به خوبی می‌تواند پیام انقلاب اسلامی و مبارزه با صهیونیسم را در قالب روایت یک داستان قرآنی بیان کند.
این کارگردان فیلمنامه سریال موسی (ع) را به گونه‌ای طراحی کرده بود که روایت داستان موسی (ع)، از زمان وفات حضرت یوسف (ع) آغاز می‌شد و به گونه‌ای در ذهن بیننده سریال موسی ادامه سریال یوسف پیامبر (ع) بود. اگر در همان زمان حیات این هنرمند انقلابی، تلویزیون همکاری لازم برای ساخت سریال موسی (ع) را انجام داده بود، پیوستگی میان دو سریال تاریخی و دینی فاخر تلویزیون می‌توانست تاثیر مضاعفی روی بیننده بگذارد، اما صداوسیما به بهانه‌هایی از جمله نداشتن بودجه، این فرصت طلایی را از دست داد.
رفتار دوگانه با موسی (ع) و سلمان
داوود میرباقری پیش از ساخت مجموعه «مختارنامه» به فکر ساخت سریال سلمان فارسی افتاده بود ولی بعد از ساخت اثر فاخر «مختارنامه»، وی مدتی از صداوسیما دور شد و ترجیح داد در روز‌های بی‌پولی صداوسیما در فضای شبکه نمایش خانگی فعالیت کند و سریال‌های «شاهگوش» و «دندون طلا» را بسازد. اکنون سریال سلمان فارسی در مسیر تولید قرار گرفته و به گفته مدیران سیما فیلم این سریال در مرحله پیش تولید قرار دارد. صداوسیما در جریان تولید سریال «سلمان فارسی» همکاری خوبی داشته است، اما همزمان با این سریال و شاید کمی هم جلوتر از مطرح شدن ساخت سریال «سلمان»، این سریال موسی (ع) بود که قرار بود در مسیر تولید قرار بگیرد، اما هیچ وقت ساخت سریال موسی (ع) از حاشیه به متن نیامد.
یکی از حواشی‌ای که برای ساخت سریال موسی (ع)، به وجود آمد بحث بودجه این سریال بود. مرحوم سلحشور هزینه ساخت سریال موسی (ع) را ۱۸۰ میلیارد تومان برآورد کرده بود وبعد از اینکه از تأمین این هزینه از طریق صداوسیما نا‌امید شد، شماره حساب بانکی را اعلام کرد تا مردم با واریز کمک هایشان سریال موسی (ع) را تأمین مالی کنند. سلحشور آن زمان بودجه موسی (ع) را با بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی ساخت فیلم سینمایی محمد رسول الله (ص) و ۶۰ میلیارد تومانی بودجه ساخت «رستاخیز» مقایسه کرد و از تولید شش فیلم سینمایی بر اساس سریال موسی (ع) خبر داد. بعد از آنکه جمال شورجه کارگردانی سریال «موسی (ع)» را برعهده گرفت برآورد جدیدی ارائه داد و گفته شد در برآورد جدید بودجه ۲۵۰ میلیارد تومانی برای ساخت سریال در نظر گرفته شده است.
یک منبع آگاه در گفت و گو با «جوان» میزان بودجه‌ای که تلویزیون برای ساخت سریال سلمان فارسی در نظر گرفته است را حداقل ۵ /۱ برابر بودجه سریال موسی (ع) اعلام می‌کند و می‌گوید: جریانی در سال‌های اخیر به وجود آمده است که با پر رنگ کردن مسئله بودجه سریال موسی (ع)، قصد حاشیه‌سازی برای این سریال دارد.
آیا تلویزیون بودجه ندارد؟
مرتضی میرباقری معاون سیما می‌گوید: از زمان حضور عبدالعلی علی عسگری رئیس رسانه ملی در سازمان، سالی ۵۰ درصد به بودجه آثار نمایشی اضافه شده است، البته اکنون پروژه‌های فراوانی در حال کار است. زمانی ما فقط چند پروژه در حال تولید داشتیم و اکنون ۱۰۰ پروژه در مراحل مختلف ساخت داریم. با این حال بودجه سریال‌سازی در سال ۹۷ به نسبت سال ۹۶ حداقل دو برابر خواهد شد. میرباقری تا به حال بار‌ها در مصاحبه‌های مختلف روی ساخت ۱۰۰ سریال تلویزیون و پیشبرد سریال‌های فاخر تلویزیونی تأکید کرده است، اما از میان این ۱۰۰ سریال تلویزیونی سهم آثار فاخری مانند «موسی (ع)» چقدر است؟ مرتضی میر باقری می‌گوید بودجه ساخت سریال فاخر (الف ویژه) چهار برابر بودجه ساخت سریال الف. است، اما تأکید می‌کند که روی رقم‌های بودجه سریال موسی (ع) چالش وجود دارد. تفاوت نگاه مدیران سازمان صداوسیما با سازندگان سریال موسی (ع) عامل اصلی این چالش آفرینی است. مدیران صداوسیما می‌خواهند سریال موسی (ع) کم خرج و روایت قصه‌ای آن بدون جلوه‌های ویژه و پروداکشن بزرگ باشد، یعنی چیزی در حد سریال یوسف پیامبر (ع)، اما سازندگان سریال می‌خواهند حداقل چند معجزه حضرت موسی (ع) را بازسازی کنند و برای همین برآورد هزینه ساخت سریال بیش از چیزی است که مدیران صداوسیما انتظار دارند. روز گذشته، سیدعلی حمیدی قائم مقام مرکز سیمافیلم در مصاحبه با مهر، به بودجه سریال موسی (ع) پرداخت و گفت: برآورد اولیه این سریال غیرمتعارف بود و درخواست کردیم که برآورد را به صورت جزئی مطرح کنند که هنوز این رقم از طرف عوامل به ما ارائه نشده است.
احتمالا با جلسه هفته آینده میان سازندگان سریال موسی (ع) و مدیران سیما فیلم، تکلیف ساخت سریال موسی (ع) روشن می‌شود، اما مدیران سازمان صداوسیما باید این موضوع را مد نظر قرار دهند که مجموعه‌های تلویزیونی فاخر با موضوع تاریخ ادیان و مذاهب که توسط این سازمان تولید شده‌اند، بار‌ها به عنوان کالای فرهنگی نظام اسلامی به دیگر کشور‌ها رفته و به نمایش درآمده است. هزینه ساخت سریالی مانند «موسی (ع)» یک سرمایه گذاری بلند مدت فرهنگی است که می‌تواند نقش مؤثری در ارتباط فرهنگی میان ایران و سایر کشور‌ها ایفا کند.
