«کشاندن جنگ به عمق ایران گزینهای آشکار است و در مراحل بعدی تشدید خواهد شد»؛ این جمله، توئیت مشاور خاندان پادشاهی امارات متحده عربی ساعاتی بعد از حمله تروریستی گروه خودخوانده الاحوازیه به رژه نیروهای مسلح در شهر اهواز است؛ حملهای که ۲۹ ایرانی در آن شهید و دهها تن دیگر زخمی شدند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه این حمله را «جنایتی خونین» خوانده و برای مبارزه مشترک با تروریسم اعلام آمادگی کرده است.
۱۵ ماه قبل بود که محمد بن سلمان ولیعهد سعودی گفت که عربستان قصد دارد «جنگ را به داخل ایران» منتقل کند. حالا عبدالخالق عبدالله، مشاور پادشاهی امارات متحد عربی که متحد اصلی ریاض در جنگ یمن است، با فاصلهای چند ساعته از حمله تروریستی به رژه نیروهای مسلح در شهر اهواز، در حساب توئیتری خود ضمن اشاره به این حمله نوشته است: «حمله به یک هدف نظامی اقدامی تروریستی نیست و انتقال جنگ به عمق خاک ایران گزینهای آشکار است که در مراحل آتی تشدید خواهد شد.» مسئولیت حمله تروریستی دیروز را که یک روز مانده به روز ملی عربستان (۲۳ سپتامبر) انجام شده، گروه موسوم به الاحوازیه به عهده گرفته است؛ گروهی که عربستان سعودی متهم ردیف اول حمایت و کمک مالی به آن است. محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه در اولین واکنش به حمله تروریستی در اهواز بدون اشاره به عربستان نوشت: «تروریستهای استخدامشده، آموزشدیده و تسلیحشده و تأمین شده توسط یک رژیم خارجی به اهواز حمله کردهاند. کودکان و خبرنگاران میان قربانیان هستند.» ظریف گفته که تهران حامیان تروریسم در منطقه و اربابان امریکایی آنها را برای چنین حملاتی مسئول میداند: «ایران، در دفاع از ایرانیان، قاطعانه و سریع پاسخ خواهد داد.» حمله تروریستی اهواز، همزمان با تشدید تحریمهای امریکا علیه ایران اتفاق افتاد؛ تحریمهایی که مقامهای جمهوری اسلامی از جمله حسن روحانی رئیس جمهور آنها را «جنگ اقتصادی و روانی» خواندهاند. حالا به نظر میرسد با تشدید فشارهای اقتصادی علیه ایران، جبهه دیگری نیز در حال گشوده شدن است. دونالد ترامپ که طی ماههای اخیر چندین مرتبه خواستار مذاکره مستقیم برای دستیابی به یک توافق جدید غیر از برجام شده، در آخرین موضعگیری خود که در تماس تلفنی با یهودیان به مناسبت روشهشانا ابراز شد، با اشاره به ناآرامیهای ایران در ماههای گذشته گفته بود ایران در حال حاضر برای بقای خودش میجنگد: «ایران دیگر آن کشور قبلی نیست. تصور میکنم که آنها در آینده نه چندان دور با ما تماس میگیرند و برای رسیدن به یک توافق تلاش میکنند. اگر بتوانیم به یک توافق واقعی برسیم، این کار را میکنیم. اگر آنها تماس نگیرند، باز هم مسئلهای نیست. در نهایت، آنها گزینه دیگری نخواهند داشت. ببینیم چه پیش میآید.»
بخشی از پازل «تماس»؟
دونالد ترامپ، رئیسجمهور امریکا درخصوص حمله تروریستی اهواز موضعگیری نکرده، ولی او احتمالاً حمله دیروز را در کنار فشارهای اقتصادی، بخشی از پازل فشار برای وادار کردن ایران به مذاکره برای دستیابی به چیزی میداند که او آن را «یک توافق واقعی» خوانده است: «آنها در آینده نه چندان دور با ما تماس میگیرند و برای رسیدن به یک توافق تلاش میکنند.» هرچند پاکستان اولین کشوری بود که حمله تروریستی دیروز را محکوم کرد، ولی ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه بلندپایهترین رهبری بود که پیام حمله تروریستی دیروز به خوزستان ایران را درک کرد و خود شخصاً در بالاترین سطح برای حسن روحانی رئیسجمهور پیام فرستاد و برای مبارزه مشترک به تروریسم، اعلام آمادگی کرد: «این حادثه یک بار دیگر یادآوری میکند که نیاز به یک مبارزه همهجانبه علیه تروریسم در همه اشکال آن داریم. روسیه بار دیگر بر آمادگی خود برای همکاری بیشتر با شرکای ایرانی در مقابله با این شر بشری [تروریسم]تأکید میکند.» دمشق نیز با جمهوری اسلامی ایران ابراز همبستگی و همدردی کامل کرد و بار دیگر تأکید نمود که حامیان تروریسم در منطقه نخواهند توانست از طریق این جنایات پست به اهداف خود برسند و نتیجه اینگونه توطئهها فقط شکست خواهد بود. محمدولی نصر، رئیس دانشکده ورابط بین الملل جان هاپکینز گفته که ایرانیان حمله تروریستی دیروز را که منجر به کشته شدن غیرنظامیان شد، بخشی از تاکتیک فشار امریکا قلمداد خواهند کرد و زیر پرچم ایران یکپارچه خواهند شد. او توئیت کرده است: «حمله اهواز، دقیقاً نوعی تحریک است که میتواند به یک کشمکش منطقهای ایران و امریکا منجر شود.»تریتا پارسی، رئیس شورای ایران و امریکا در اظهار نظری متفاوت نوشته است: «طرح بازی عربستان و امارات این است که حملات تروریستی را در داخل ایران تقویت کنند، با این امید که ایران دست به انتقام زده و از پاسخ ایران برای شروع جنگی گستردهتر با مجبور کردن امریکا به ورود به جنگ استفاده کنند.» پارسی اشارهای هم به توئیت عبدالخالق عبدالله، مشاور پادشاهی امارات متحده عربی کرده است.
حمله یا اقدام تروریستی؟!
اغلب رسانههای غربی از کاربرد واژه تروریستی برای حادثه اهواز خودداری کردند. هرچند غروب دیروز به روشهای مختلف سعی در تصحیح نحوه پوشش خبر حمله داشتند. به گزارش فارس شبکه خبری «دویچهوله» آلمان گزارشی درباره این حمله تروریستی منتشر کرد، اما این شبکه نیز با دنبالهروی از دیگر رسانههای غربی اصلاً اشارهای به تروریستی بودن این حمله نداشت و فقط نوشت: «به دنبال تیراندازی در رژه نظامی در جنوب غربی ایران، تلفاتی نیز گزارش شد». این گزارش ادامه میدهد: «حملهکنندگان ناشناس به روی رژه ارتش در شهر اهواز در جنوب غربی ایران آتش گشودند و چندین کشته و زخمی در این حمله گزارش شده است». وبسایت شبکه «بیبیسی» این خبر را اینگونه در صفحه خود منتشر کرد: «طبق گزارش رسانههای دولتی ایران، افراد مسلح به روی رژه ارتش ایران در شهر اهواز واقع در جنوب غربی این کشور آتش گشوده و چندین نفر را از جمله غیرنظامیان کشته و دستکم ۲۰ نفر دیگر را نیز زخمی کردند.» خبرگزاری فرانسه نیز به دنبالهروی از «بیبیسی» نوشت: «رسانههای دولتی ایران گزارش کردند که شبهنظامیان به یک رژه نظامی در جنوب غربی ایران در روز شنبه حمله کرده و دستکم هشت نظامی را کشته و حدود ۲۰ نفر دیگر را نیز زخمی کردند.» خبرگزاری «آسوشیتدپرس» نوشت: «خبرگزاری ایرانی اعلام کرد که هشت نیروی سپاه در این حمله کشته شدند. افراد مسلح به رژه ارتش ایران در منطقه نفتخیز جنوب غربی ایران حمله و دستکم هشت نفر از اعضای سپاه پاسداران را کشته و ۲۰ نفر دیگر را نیز زخمی کردهاند.» خبرگزاری «رویترز» در خبری که در ساعات ابتدایی پس از این حادثه منتشر کرد، نوشت: «چندین نفر پس از آتش گشودن افراد مسلح ناشناس حین رژه نظامی در شهر اهواز در جنوب غربی ایران روز شنبه کشته شدند.» این خبرگزاری بعداً خبر خود را بهروزرسانی و صرفاً تعداد کشتهها را ۱۱ نفر از میان نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی عنوان کرد، اما نامی از «حمله تروریستی» نبرد. وبسایت شبکه «سیانان» هم به پوشش این خبر پرداخت و تأکید کرد: «دستکم ۱۰ نفر کشته و ۲۱ نفر دیگر از جمله یک زن و یک کودک در یک حمله به رژه نظامی در شهر اهواز در استان خوزستان ایران زخمی شدند.» شبکه «فاکسنیوز» هم در گزارشی که در وبسایت خود منتشر کرد، نوشت: «حمله به رژه ارتش ایران دستکم هشت کشته از میان نیروهای سپاه بر جا گذاشت. این را رسانههای دولتی ایران میگویند.» در شرایطی که تمام رسانههای ایران و مقامات ایرانی از لفظ حمله تروریستی برای صحبت کردن درباره این رویداد استفاده کردهاند.