سرويس اقتصادي جوان آنلاين؛جواد عسگر: بررسیها نشان میدهد که فرسودگی ماشینآلات و تجهیزات صنایع از درون تولیدات کارخانجات را از بین برده و هزینههای گزافی را بر دوش بخش تولید میگذارد افزایش قیمت دلار نیز در حال حاضر باعث شده که تولیدکنندگان توان نوسازی تجهیزات و کارخانههای خود را نداشته باشند.
در حال حاضر نزدیک به ۹۰ درصد واردات کشور محصولات واسطهای است و نوسانات بازار ارز باعث شده است که تولیدکنندگان از یکسو تولیدات خود را کاهش داده و از سوی دیگر نسبت به بروز کردن ماشینآلات نیز خودداری کنند. اگرچه از دید برخی از کارشناسان افت پول میتواند منجر به افزایش صادرات شود، اما این اتفاق تنها برای خامفروشان میافتد و تولیدکنندگان وابسته به تجهیزات و ماشینآلات مدرن روز زیان میبینند و توانایی رقابتی خود را در بازارهای خارجی از دست میدهند.
به عنوان مثال بنابر برخی از آمار اعلام شده در صنعت سنگ به علت فرسودگی دستگاههای ۵۰ درصد مواد معدنی هدر میرود و از یک تن محصول تنها ۳۰ تا ۵۰ درصد آن تولید میشود این در حالی است که در دنیا این رقم بیش از ۹۵ درصد میباشد.
صنعت استخراج و اکتشاف معادن در ایران وابستگی گستردهای به فناوریهای روز دنیا دارد، اما ایران در بخش ساخت ماشینآلات صنعتی نتوانسته پاسخگوی نیازهای داخلی باشد، بنابراین برای رفع این مشکل ناچار به واردات از کشورهای توسعهیافته و حتی خرید تجهیزات دست دوم شده است.
یا در بخش حمل و نقل جادهای با آنکه بیش از ۸۵ درصد بار تجاری کشور بر عهده حمل و نقل جادهای است، اما در این میان بیش از ۶۰ درصد این ناوگان فرسوده هستند و همین امر باعث بالارفتن هزینههای حمل و نقل در کشور نسبت به استانداردها ۲ برابر باشد.
گرانیهای چندماه اخیر دلار آنقدر وضعیت را برای صنعت حمل و نقل بدتر کرده است، به طوری که بسیاری از کامیونداران نه تنها توان نوسازی را ندارند که برای تعمیر و تعویض لوازم یدکی نیز دچار مشکل هستند.
در بخش کشاورزی از حدود ۱۴ هزار کمباینی که ناوگان برداشت غلات را در کشور تشکیل میدهد، حدود ۷ هزار دستگاه یعنی بیش از ۵۰ درصد آن فرسوده است و ضایعاتی را به عنوان ریزش گندم حین برداشت ایجاد میکنند که باعث شده ارزش اقتصادی هر کمباین فرسوده در هر فصل برداشت بیش از ارزش خود کمباین شود.
حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ تن گندم در سال به دلیل استفاده از کمباینهای فرسوده ضایع میشود که حدود هزار میلیارد تومان ارزش گندم آن است و نزدیک به یک میلیارد متر مکعب آب برای این مقدار مصرف شده است. این مقدار براساس سرانه غذای کشور غذای ۵ میلیون نفر است.
در این بین صنعت نساجی هم که روزگاری حرف اول را در صنایع کشور میزد و درکنار تأمین نیاز بازار داخلی، زبانزد بازارهای جهانی بود، این روزها حال چندان خوشی ندارد و بسیاری از کارخانههای بزرگ نساجی کشور ورشکسته شدهاند، که یکی از مهمترین دلایل ورشکستگی این صنعت در کنار قاچاق و واردات رویه به روزن نشدن تجهیزات و لوازم صنعت نساجی در کشور است.
در حال حاضر بخش بزرگی از صنایع ایران همچنان با فناوریهای تاریخ مصرف گذشته درحال فعالیت است و کمبود نقدینگی، تحریم و کمبود دانش فنی در خرید ماشینآلات از جمله عوامل بهروزنبودن فناوری تجهیزات به شمار میآید.
صنعتگران و تولیدکنندگان داخلی برای آنکه بتوانند با رقبای خارجی خود رقابت داشتهباشند باید نسبت به بروزرسانی تجهیزات و ماشینآلات خود اقدام کنند، اما برای این کار نیاز به نقدینگی و ورود یا ساخت ماشینآلات مدرن دارند. این در حالی است که بارها دیده شده که عدهای سودجو با استفاده از خلاءهای قانونی و یا پایین بودن قیمت در نمایشگاههای خارجی روی به واردات ماشینآلات دستدوم آوردهاند که فرق چندانی با محصول فرسوده ندارد.
از سوی دیگر افزایش قیمت ارز در چند سال اخیر و رکود اقتصادی حاکم بر صنایع باعث شده است که بسیاری از تولیدکنندگان نقدینگی لازم برای تجهیز و مدرنسازی خط تولید خود را نداشته باشند بنابراین تولیدکنندگان امروز برای حل مشکل فرسودگی تجهیزات صنایع خود به حمایت دولت نیازمندند تا اینکه بتوانند کارنجانجات خود را مجهز به فناوریهای روز و مدرن دنیا کنند