همدان امسال بهعنوان پایتخت گردشگری آسیا انتخاب شده و قرار است ۲۱ تا ۲۴ آبان نیز به عنوان نماینده ایران، میزبان مهمانان خارجی از ۱۸۰ کشور جهان باشد. اتفاقی که در رویداد همدان ۲۰۱۸ رقم خورده و فرصتی است تا ظرفیتهای استان را هر چه بهتر و بیشتر به سراسر دنیا معرفی کرد. در این راستا مسئولان استانی بعد از ثبت ملی مبل و منبت ملایر، در تلاش هستند تا این شهرستان را در سطح جهانی معرفی کنند و هنر منبتکاری ایران را به سراسر دنیا بشناسانند.
سالهاست همدانیها به تولید مبل و هنر منبتکاری اشتغال دارند و آنطور که متولیان کشوری اعلام میکنند بیش از ۷۰ درصد مبل و منبت کشور نیز از این استان تأمین میشود. در همین راستا نیز هر ساله نمایشگاهی برای شناساندن هنر و ظرفیتهای این استان برگزار میشود. از همین رو سال گذشته با تلاش مسئولان استانی این صنعت با نام شهرستان ملایر به ثبت ملی رسید. در این خصوص نماینده مردم ملایر میگوید: «سال ۹۶ صنعت مبل و منبت ملایر به ثبت ملی رسید و این حق مردم این شهرستان است که ثبت جهانی این صنعت نیز در دستور کار قرار گیرد.» حالا بعد از گذشت یک سال ثبت جهانی منبت و مبل این شهرستان به صورت جدی مطرح شده است. در این خصوص حجتالاسلام احد آزادیخواه با اشاره به اینکه ثبت جهانی صنعت مبل و منبت مطالبه جدی شهروندان ملایر است، ادامه میدهد: «با نگاه ویژه رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، این خواسته مردم ملایر باید محقق شود.» لازم به ذکر است همدان در سال ۲۰۱۸ به عنوان پایتخت گردشگری آسیا معرفی شده است و با توجه به اینکه در ماههای پایانی این سال میلادی هستیم، ضروری است مسئولان از تکتک این روزهای پایانی در راستای معرفی هرچه بهتر و بیشتر ظرفیتهای استان تلاش کنند. البته در این راستا قرار است از ۲۱ تا ۲۴ آبان امسال این استان به عنوان نماینده ایران، میزبان مهمانان خارجی از ۱۸۰ کشور عضو سازمان جهانی گردشگری (UNwto) باشد. بنابراین این روزها فرصتی مغتنم است تا هنر مبل و منبت استان نیز به ثبت جهانی برسد و به سراسر دنیا معرفی شود. فرصتی که خود میتواند زمینهساز ورود گردشگران بیشماری به استان باشد.
نمادی از منبت در میادین شهر نیست
البته ثبت جهانی این صنعت به نام ملایر بدون هیچ مانعی هم نیست چراکه در حال حاضر نمادی از منبت در هیچکدام از میادین شهر وجود ندارد و بانوان نیز به عنوان نیمی از جمعیت استان نقش کمرنگی در این بخش ایفا میکنند. همچنین در کنار این موارد افزایش تعداد دستگاههای CNC، ایرانی نبودن بسیاری از طراحیها و الگو گرفتن از طراحیهای وارداتی نیز از دیگر موانع جهانی شدن این هنر ایرانی شناخته میشود. سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس با تأیید ضرورت رفع چهار ایرادی که بالا به آن اشاره شد، میگوید: «بخشی از این ایرادها متوجه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان است که در این زمینه به جد وارد عمل نشده است.» با توجه به رویداد همدان ۲۰۱۸ و مورد توجه بودن این استان، زمان خوبی برای ثبت جهانی ظرفیتهای استانی است. در این خصوص حجتالاسلام آزادیخواه میافزاید: «این شهرستان با همکاری دستگاههای اجرایی مرتبط و فعالان این صنعت، برای ثبت جهانی منبت آماده است.» لازم به ذکر است این روزها که بحث جهانی شدن منبت ملایر در استان همدان داغ شده است، خبرهایی نیز در راستای ظرفیتهای شهر آباده در استان فارس به گوش میرسد؛ موضوعی که در ذهن اکثر شنوندگان این سؤال را مطرح میکند که به راستی کدام استان قرار است به عنوان مهد منبت ایران معرفی شود. در این خصوص محمد کاظمی، نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی تأکید میکند: «ملایر به عنوان شهر ملی مبل و منبت و آباده به عنوان شهر ملی منبت سنتی و ظریف کشور مطرح و این دو امر از یکدیگر مجزا هستند.»
منبت فقط به صنعت مبل محدود نمیشود
با توجه به اینکه صنعتگران ملایری سالهاست به منبتکاری اشتغال دارند و مهارت قابل توجهی هم در این زمینه کسب کردهاند، علی مالمیر، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان همدان در این راستا با اشاره به اینکه هنوز ثبت جهانی منبت آباده قطعی نشده و چند روز گذشته ارزیابان شورای جهانی صنایع دستی برای بررسی وضعیت به این شهر سفر کرده بودند، بیان میکند: «یکی از نقاط ضعف استان در زمینه منبت این است که منبت ملایر فقط به ساخت مبل خلاصه شده است در حالی که میتوان منبت را بر روی بسیاری از وسایل همچون قاب عکس، تابلو، عصا و... حک کرد.» بنابراین برای ثبت جهانی این هنر نه تنها باید نمادی از این هنر در سطح شهر دیده شود، بلکه باید با برنامهریزی این هنر را در همه شاخهها گسترش داد.