کد خبر: 933456
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۳۹۷ - ۱۲:۵۶
پس از زعفران وزرشك وعناب
زعفران وزرشك وعناب ازجمله توليدات كشاورزي استان خراسان جنوبي به شمار مي روند كه كيفيت بالاي آنها موجب شده تا علاوه بر داخل كشور دربازارهاي جهاني نيز از شهرت بسيارخوبي برخوردار باشند...

محمدرضا سوري

 

زعفران وزرشك وعناب ازجمله توليدات كشاورزي استان خراسان جنوبي به شمار مي روند كه كيفيت بالاي آنها موجب شده تا علاوه بر داخل كشور دربازارهاي جهاني نيز از شهرت بسيارخوبي برخوردار باشند. با اين حال اين مهم موجب نشده تا مردمان ساكن اين خطه از ديگر توليدات غافل شوند كه به عنوان مثال بايد از فرش توليدي در درخراسان جنوبي ياد كرد كه كيفيت بالا ونقشهاي زيباي آن بازارهاي جهاني را مجذوب خود كرده است موضوعي كه موجب شد تا رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی از ارزآوری ۴ میلیون دلاری فرش دستباف استان در نیمه نخست امسال در اين استان خبر دهد. مساله كه مي تواند نويد بخش آينده اي درخشان در زمينه توليدات غير نفتي صادراتي براي خراسان جنوبي وكشورباشد.

*******

با وجود گرم وخشك بودن خراسان جنوبي ، اما اين مهم سبب نشده تا ساكنان اين استان، خصوصا روستاييان وعشاير از توليدات كشاورزي ودامي غافل باشند.

اين مهم موجب شده تا آنها نهايت استفاده از كم آبي ودر برخي ازموارد شوري ببرند واقدام به كاشت گياهان ارزشمندي كنند كه به كمترين ميزان آب نيازدارند. 

دراين ميان ،زعفران ، عناب وزرشك ازجمله گياهاني به شمار مي رود كه بهترين شرايط را براي توليد در اين استان دارند موضوعي كه موجب شده تا اين محصولات با بالاترين كيفيت وبدون داشتن هرگونه رقيبي بازارهاي داخلي وخارجي را از آن خودكنند.

طبق آمارهاي جهاد كشاورزي ،حدود 11 هزار هکتار سطح زیر کشت در خراسان جنوبی مربوط به زرشک است.

اين مهم موجب شده تا 98 درصد تولید زرشک کشور كه معادل 9هزار و 200 تن است در خراسان جنوبی و توسط  50 هزار خانوار دراین زمینه مشغول به فعاليت بوده انجام بگيرد،موضوعي كه موجب شده تا سالانه 50 میلیارد تومان درآمد نصيب آنها شود وعلاوه برآن سالانه 300 تن زرشک به کشورهایی همچون امارات متحده عربی ، ایتالیا ، استرالیا و چند کشور دیگر صادر شود.

 

پس ازاين محصول نوبت به عناب مي رسد، تولید عناب درخراسان جنوبي كه 98 درصد تولید عناب کشور را شامل می شود اين مهم سبب شده تا گردش مالي و ارزش اقتصادی آن به 20 میلیارد تومان برسد.
 دركنار اين دومحصول بايد نامي از زعفران برد كه مشهورترين وباكيفيت ترين وپر بارترين محصول درخراسان جنوبي است.

این استان 15 هزار هکتار از اراضی سطح زیرکشت زعفران را به خود اختصاص داده است و 51.5 تن زعفران خشک از این میزان زمین برداشت می‌شود.

دراين ميان شهرستان قاینات به عنوان بزرگترین شهرستان خراسان جنوبی در حوزه کشاورزی از جمله زعفران یاد کرد كه افزون بر 4 هزار و 500 هکتار زمين زراعي به كشت زعفران اختصاص يافته است.

اين مهم موجب شده تا اینکه حدود 17 تن از 51 تن زعفران خشک استان، متعلق به شهرستان قاینات باشد موضوعي كه برند اصلي ومهم زعفران در کشور شناخته می‌شود.

زعفران تولید شده در این استان، به دلیل برداشت گل زعفران قبل از طلوع آفتاب و برداشت غنچه قبل از بازشدن، کیفیت، عطر و قدرت رنگ دهی بالا، مرغوب ترین زعفران دنیابه حساب می‌آید،كه به دلیل کیفیت بالا مشتریان زیادی در کشورهای خارجی از جمله آلمان، آمریکا، اسپانیا و کشورهای حاشیه خلیج فارس داشته باشد.

فرش خراسان جنوبي در رتبه بعدي

با وچود اينكه تصور مي شود خراسان جنوبي تنها در زمينه توليد سه محصول، زعفران وزرشك وعناب ازشهرت جهاني برخورداراست ، اما آمارهاي صادراتي نشان ازمعروفيت فرش توليدي دراين استان داردموضوعي كه موجب شد تاسال گذشته 150 هزار متر مربع فرش دستباف به ارزش 550 میلیارد ریال در استان تولید شد.

اين مهم دركنار پرطرفدار بودن فرشهاي توليدي دراستان موجب شد تا در 11 ماهه سال گذشته، 85 هزار متر مربع فرش دستباف استان به کشورهای آلمان، ایتالیا، امارات، اسپانیا و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس صادر و10 میلیون دلار ارزآوری به ارمغان بياورد.

آمارها نشان مي دهد، در خراسان جنوبی بیش از 50 هزار بافنده تمام وقت، نیمه وقت و پاره وقت فعالیت دارند و با کیفیت بالا و بر اساس ذائقه بازار جهانی تولید می كنند.

رئیس اتحادیه فرش دستباف خراسان جنوبی با تاييد اين موضوع مي گويد:« از 150 هزار مترمربع فرش دستباف تولیدی استان، سالانه 60 درصد صادر، 10 درصد در بازار داخلی کشور مصرف و 30 درصد روی دست تولید کنندگان باقی می ماند.»

محمد حسین کامیابی مسک با اشاره به اینکه در چند سال اخیر حجم تجارت جهانی فرش دستباف جهان کاهش یافته است، مي افزايد:« به طور مثال در سالهای 73 تا 78 بیش از 96 درصد فرش تولیدی استان به کشورهای اروپایی صادر می شد و میزان تولید فرش استان خیلی کمتر از میزان تقاضا بود، در این برهه زمانی میزان تولید سالانه فرش استان 200هزار متر مربع بود.»

ويژگي مهم فرشهاي دستباف درخراسان جنوبي

فرشهای خراسان جنوبی در دنیا نیز شناخته شده هستند و شاید شهرت خراسان جنوبی به دلیل فرشهای دستباف آن است. بسیاری از کارهای مربوط به فرش در این منطقه به در سالهای گذشته توسط خود افراد انجام می شده و به همین دلیل از مرغوبیت و کیفیت بالای برخوردار بوده است. به قدری کیفیت الیاف و بافتها برای افراد این منطقه مهم بوده که همه مراحل انجام آن توسط خودشان انجام می شده است.

از مرحله پشم زنی و ریسندگی تا رنگ کردن پشم ها و تهیه الیاف برای فرش را خود ساکنین این منطقه انجام می دادند. آنها معتقد بودند که دخالت ماشین در مراحل تهیه الیاف فرش از مرغوبیت فرششان کم می کند و الیافهای ماشینی و صنعتی به خوبی الیافهای تهیه شده با دست نیستند. آنها معتقد بودند که هم کیفیت نخ تهیه شده و هم رنگ باید به گونه ای باشد که به جلای فرش اضافه کند. به همین دلیل همه این کارها را خودشان انجام می دادند.

از جمله طرحهای رایجی که در فرشهای دستباف خراسان جنوبی به کار می رود می توان به طرحهای خشتی اشاره کرد. در طرحهای خشتی ، سطح فرش از مربعهایی شکل گرفته که داخل هریک از این مربع ها طرحهای مختلفی از طبیعیت همچون درختها ، پرندگان ، حیوانات و گلهاست. همچنین در هر یک از این مربعها ، رنگهای متفاوت تری نسبت به مربع کناری آن به کار رفته است. طرح خشتی از جمله نقشهایی است که طرفداران زیادی دارد.

 

طرح دیگری که بافته می شود فرشهایی هستند که در طرح آنها سه بخش را از هم جدا می بینید یکی حاشیه باریک یا لچک فرش ، حاشیه بزرگ یا ترنج و زمینه فرش است. در این طرح ، نقشه هایی که برای این سه بخش استفاده می شود با یکدیگر متفاوت هستند. همین نقشه های متفاوت ، بخشهای قالی را از هم جدا می کند. علاوه بر طرح ، رنگهای این قسمتها هم با هم فرق دارند. از طرحهای دیگر این منطقه ، طرح کله اسبی است.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستباف خراسان جنوبی در درباره طرح ها و نقوش فرش استان در گذشته و حال مي گويد:« نقوش قدیمی منطقه شامل هراتی، انواع لچک ترنج ها، شاه عباسی، بوته، نقوش محرمات، گل فرنگ، شعله سعدی، انواع کف ساده ها، گلدانی، قالب خشتی، جنگلی، شکارگاه، کله اسبی، کله مرغی، خوشه انگوری، پر طاووسی و انواع واگیره هاست.»

محمد حسن کامیابی با اشاره به اینکه نقوش قالیچه های زمینی عشایر این استان نیز شامل چنار مرغی، تفنگی، ابری، طاووسی، کاشان، پلنگی، گوزنی، کشمیری و انواع سجاده ای است، مي افزايد:« هم اکنون 60 درصد نقوش رایج در منطقه مربوط به نقشهای اصیل ریزه ماهی، افشان و لچک ترنج در رنگ بندی های متنوع، 20 درصد خشتی و 20 درصد باقی مانده نیز شامل طرحهای نائین، تبریز، گبه فارس و قالیچه های اصیل عشایری (بلوچی) و... است.»

با اين حال مي توان مهم ترین ویژگی های فرش دستباف استان رااستفاده از گره فارسی و شیوه پودکشی سه چین با یک پود نازک و چله کشی فارسی روی دارهای گردان آهنی و با کوشه پیچ یا شیرازه متصل که هنگام بافت انجام می شود، نام برد.

فرش دستباف خراسان جنوبی از ظرافت، لطافت، زیبایی، زنگ بنندی و نقوش اصیلی برخودار است که تمام دنیا خواستار آن است.

فرش هایی که امروزه در دنیا به نام فرش های هراتی مشهوراند دست بافته های این منطقه اند و نقوش هراتی که امروزه به نام ماهی هراتی، ریزه ماهی و... بافته می ‌شوند.

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و بافندگان فرش دستبافت خراسان جنوبی دراين خصوص مي گويد:« 95 درصد فرش دستباف خراسان جنوبی صادراتی است، و به 80 کشور دنیا صادر می شوند.»

کامیابی بااشاره به اینکه امروزه کشورهای افغانستان، پاکستان، هند، نپال رقبای اصلی فرش ایران هستند، مي افزايد:« با توجه به اینکه بسیاری از افاغنه در ایران حرفه فرش بافی را فرا گرفتند و پس از بازگشت به کشور خود اقدام به تولید فرش نامرغوب کرده اند این موضوع برای فرش ایران بویژه فرش خراسان جنوبی در همسایگی افغانستان ، تبدیل به تهدید شده و باید از تمام امکانات برای بالا رفت ارتقاء کیفیت فرش استان و شناساندن فرش مرغوب این منطقه نسبت به تولیدات نامرغوب در بازارهای جهانی بهره برد.»

به گفته وي، چین از بزرگترین رقبای ایران در بافت فرش بوده که امروزه به دلیل گسترش صنایع تولیدی دیگر در این کشور، صنعت فرش بافی در آن کمرنگ شده و ایران باید با استفاده از این فرصت و با دقت بیشتر، برای تولید فرشهای مرغوبتر تلاش کند.

 

نظر شما
جوان آنلاين از انتشار هر گونه پيام حاوي تهمت، افترا، اظهارات غير مرتبط ، فحش، ناسزا و... معذور است
تعداد کارکتر های مجاز ( 200 )
پربازدید ها
پیشنهاد سردبیر
آخرین اخبار