اکبر فتحی در همایش روز جهانی خاک در مجتمع فرهنگی رفاهی شهید کسایی تبریز اظهار کرد: چهاردهم آذر ماه مصادف با پنجم دسامبر سال میلادی به عنوان روز جهانی خاک نامگذاری شده است، در ایران نیز از هفتم تا چهاردهم آذرماه به عنوان هفته آب و خاک شناخته میشود، این هفته بهانهای برای متولیان امر تولید محصولات کشاورزی است تا همه به این باور برسیم که خاک نیز به اندازه آب مهم است.
وی گفت: باید حفظ و حراست از خاک به یک فرهنگ تبدیل شود، وقتی صحبت از امنیت غذایی میشود باید غذای سالم و کافی برای جمعیت انسانی تولید کنیم و این امر در بستر خاک انجام میگیرد.
وی ادامه داد: خاک به تنهایی جوابگوی نیازهای ما نیست، ناگزیریم برای افزایش عملکرد و حاصلخیزی خاک از نهادههای شیمیایی استفاده کنیم، بنابراین باید روشهایی را به کار ببریم تا این نهادهها کمترین آلودگی را در خاک ایجاد کنند و مواد شیمیایی بیش از حد مجاز در خاک افزایش نیابد.
کریم مهری با تاکید بر این که یکی از تدابیر صیانت از خاک، طرح اصلاح الگوی کشت در اراضی زراعی است، تصریح کرد: در اصلاح الگوی کشت باید اصل حفاظت از خاک بر منافع اقتصادی کشت، اولویت داشته باشد و باید علاوه بر توجه به بحران آب، باید بحران خاک نیز مورد توجه و بررسی قرار گیرد.
وی با اشاره به این نکته که تشکیل یک سانتیمتر خاک در اقلیم کشور ما 500 سال زمان لازم دارد، گفت: آب و خاک رابطه مستقیم با یکدیگر دارند و خاک مهمترین بستر حفظ منابع آبی در جهان است.
وی افزود: خاک مهمترین بستر تامین کننده امنیت غذایی است و باید محافظت شود، حفظ و حراست از خاک بایستی به عنوان یک مطالبه در جامعه مطرح شود.
فتحی با اشاره به این که وضعیت بحرانی خاک باید از طریق کارشناسان پهنه و سمنها در روستاها به کشاورزان و بهرهبرداران تبیین شود، بیان کرد: خاک به دو طریق تخریب میشود که در حالت اول، فرسایش توسط طبیعت اتفاق میافتد و عوامل انسانی هم آن را تشدید میکند و در حالت دوم، تخریب از طریق استفاده از نهادههای شیمیایی توسط انسان صورت میگیرد.
وی در خصوص عوامل انسانی فرسایش خاک گفت: شخم در جهت شیب یکی از عوامل مهم فرسایش است که بر اثر بارندگی، خاک توسط آب باران شسته میشود، این بحث سالیان متوالی مورد بحث و گفتوگو قرار گرفته است و باید در این مورد اقدامات اساسی صورت بگیرد.
وی با بیان این که در زمان آیش زمینهای کشاورزی دیم، اراضی مستعد، دچار فرسایش میشوند، ادامه داد: اگر افزایش عملکرد در واحد سطح عملیاتی شود و سطح زیرکشت توسعه نیابد، به حفظ و حراست از خاک و جلوگیری از فرسایش آن کمک شایانی میکند.
فتحی افزود: همزمان با افزایش عملکرد در واحد سطح باید به طرف صیانت از خاک و جلوگیری از فرسایش آن حرکت کنیم.
وی تصریح کرد: یکی دیگر از عواملی که باعث تخریب خاک میشود، توسعه شهرها و روستاها و کارهای عمرانی است، ورود آب های نامتعارف و فاضلاب های شهری و صنعتی به زمینهای کشاورزی از عوامل دیگر آلودگی خاک به شمار میآید.
وی گفت: در حوزه منابع طبیعی باید توجه بیشتری به مسائل آبخیزداری شود تا از فرسایش خاک پیشگیری شود، خوشبختانه امسال با دستور مقام معظم رهبری و پیگیری وزارت جهادکشاورزی، 20 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرحهای آبخیزداری و گابیون بندی و سایر عملیات لازم استان تخصیص داده شده است.
فتحی ادامه داد: حفظ منابع آب و خاک باید به فرهنگ عمومی تبدیل شود و این امر یک وظیفه همگانی است تا این نعمت الهی برای آیندگان حفظ و صیانت شود. رئیس سازمان جهادکشاورزی استان در بخش پایانی سخنان خود؛ بحران آب، بحران خاک و تغییر اقلیم در سطح جهان را سه چالش مهم جهان دانست.