سرویس سبک زندگی جوان آنلاین- فرزانه نوریان(روانشناس بالینی): فضای مجازی، فضایی تأثیرگذار است. در جامعه کنونی همه ما به نوعی از آن استفاده می‌کنیم. امروزه کسب و کار‌های بی‌شماری با این فضای مجازی ایجاد شده است. فضا‌های کاری جدیدی رقم خورده است. به لطف بروز و ظهور این فضا برخی از رفت و آمد‌های حضوری غیرضروری حذف شده و...، اما مسئله اصلی وجود شبکه‌های مجازی نیست، چیزی که مورد اهمیت است سبک و سیاق استفاده از این شبکه‌هاست. در حال حاضر شغل خیلی از افراد به استفاده درست از شبکه‌های مجازی منوط شده است و توسط آن می‌توانند درآمد خوبی هم داشته باشند، اما نکته حائز اهمیت این است که استفاده از شبکه‌های مجازی در اغلب اوقات و بین افراد به استفاده واهی انجامیده و افراد زمان زیادی را برای آن صرف می‌کنند بدون اینکه منفعتی برایشان داشته باشد. اگر استفاده از شبکه‌های مجازی باعث پیشبرد اهداف و کار‌های ما باشد خوب است، اما استفاده از گوشی موبایل و خصوصاً تبلت در بین گروه کودکان و نوجوانان و حتی بزرگسالان آن‌هم برای استفاده‌های غیرمفید بسیار افزایش یافته و افراد زمان مفید خود را به راحتی در استفاده از این فضا‌ها از دست می‌دهند. مدت زمان استفاده از اینترنت در شکل‌های مختلف در گروه سنی نوجوان و جوان رو به افزایش است و آسیب‌هایی را متوجه آنان می‌کند.
کم دانستن بهتر از دانسته‌های غلط است
محققان نشان داده‌اند افرادی که بیش از چند ساعت در هفته از رایانه استفاده می‌کنند بیشتر احتمال دارد چاق شوند، تهاجمی باشند، احساس اضطراب کنند و در آموزش و یادگیری فرآیند‌های آموزشی دچار مشکل شوند. تحقیقات ثابت کرده استفاده از این فضا در دهه‌های اخیر افزایش یافته و این امر منجر به بالا رفتن اضطراب و افسردگی در نسل جوان شده است. خصوصاً در نوجوانان که در پی کسب هویت هستند و ثبات هویتی آنان در این بازه بیش از هر زمان دیگری است و جدید و نو بودن این پدیده‌ها، کنجکاوی‌های بسیاری را می‌طلبد و نوجوانان در پی کسب هویت هستند و جست‌وجوگری خود را از این طریق قانع می‌کنند، اما همیشه همه اطلاعات درست در دسترس نیست و لذا دانستن کمتر به مراتب بهتر از اطلاعات نادرست است.
وادی آسیب‌زای اینترنت برای جوانان و نوجوانان
دوره نوجوانی و جوانی حساس‌ترین و سرنوشت‌سازترین دوران زندگی است و به همین خاطر شالوده زندگی افراد در این دوران شکل گرفته و پایه‌ریزی می‌شود. در عصر حاضر نیز پیشرفت وسایل ارتباط جمعی، الکترونیکی و سرگرم‌کننده که نمونه بارز آن رایانه، اینترنت، گوشی موبایل و محیط‌های مجازی است جوانان و نوجوانان امروزی را به وادی آسیب‌زایی می‌کشاند. به عنوان مثال اعتیاد اینترنتی مقوله‌ای است که در حال حاضر بین اقشار و گروه‌های مختلف جامعه در حال افزایش است و افراد زمان زیادی را به آن اختصاص می‌دهند. گاهی خود والدین هم فرزندان را به این سمت و سو سوق می‌دهند. بی‌شک شرایط به گونه‌ای است که شما شاید صددرصد نتوانید فرزندان خود را از این فضا خارج کنید، اما می‌توانید آن را مدیریت کنید. وقتی فرزند شما در اوقات فراغت خود تفریح درستی ندارد یا زمانی برای تفریح‌های دسته‌جمعی در خانواده برنامه‌ریزی نمی‌شود، بیشترین چیزی که جای خود را در بین نوجوانان و جوانان باز می‌کند، گوشی موبایل و شبکه‌های مجازی است.
وقتی زوجین زمان‌شان را به فضای مجازی اختصاص می‌دهند
در حوزه خانواده و روابط زوجین هم ما شاهد استفاده بیش از حد زن و شوهر از فضای مجازی هستیم که خود باعث از بین رفتن صمیمیت بین زوجین می‌شود، چون زمانی را که می‌توانند به هم اختصاص بدهند، به شبکه‌های مجازی اختصاص می‌دهند. منکر فواید شبکه‌های مجازی نیستیم، اما نکته مهم این است که در شبکه‌های مجازی افراد قابل شناختن نیستند و می‌توانند خوب باشند، خوب صحبت کنند، اما از اختلالی رنج ببرند که حتی خودشان هم متوجه نباشند. مثل اختلال‌های شخصیت که، چون با شخصیت افراد عجین شده است آن‌ها اصلاً آگاهی از آن ندارند و این افراد گاهی برای ارضای روانی خود با ورود به شبکه‌های مجازی که در هر صورت دنیای واقعی و قابل شناخت ما نیست، خود را بهتر از آنچه باید نشان می‌دهند، در هر حوزه و در هر شرایطی.
با مراجعاتی که در کلینیک‌های روانشناسی به ما می‌شود و درصد اضطراب‌ها، افسردگی‌های افراد که با حالات روحی نامتناسبی مراجعه می‌کنند و این افراد قسمتی از حالات خود را به خاطر اعتماد به شبکه‌های مجازی و استفاده نابجا به آن عنوان کرده‌اند، ما ناگزیریم این واقعیت را بپذیریم که بخشی از جامعه به اعتیاد اینترنتی دچار شده است.
دنیایی با آدم‌های مجازی
استفاده بیش از حد از این شبکه‌ها می‌تواند تأثیر بسیار نامطلوبی در ما ایجاد کند. اولین حالت آن اضطراب و افسردگی است چراکه فرد همه چیز خود را به این شبکه‌ها محدود می‌کند. ذاتاً ما افرادی اجتماعی هستیم و نیاز داریم احساسات خود را با کسی در میان بگذاریم، حالا اگر در دنیای واقعی نیست در دنیای مجازی است و آسیبی که ما از دنیای مجازی می‌گیریم، بسی سنگین‌تر و غیر قابل جبران‌تر از فضای واقعی است چراکه افراد در دنیای مجازی، مجازی هستند و تنها در کلام، بیان و متن می‌توانند همدم و هم‌صحبت ما شوند، اما خود واقعی آن‌ها چیز دیگری است.
اسیر تار و پود شبکه‌های اجتماعی شده‌ایم
ما هر روز گلایه می‌کنیم که به اهداف‌مان نمی‌رسیم و از همه چیز و همه کس شکایت می‌کنیم، اما چقدر برای اهداف‌مان زمان و انگیزه گذاشته‌ایم؟ چقدر از زمان ما به این شبکه‌ها و اعتیاد ما به این فضا‌ها اختصاص پیدا کرده است؟ چرا آن‌قدر در گیر و دار این شبکه‌ها و اسیر در تار و پود آن شده‌ایم؟ ما داریم چیزی را از دست می‌دهیم که واقعاً غیر قابل جبران است. این زمان و وقت ماست. اگر استفاده بیش از حد از این فضا‌ها ما را به اهداف‌مان نزدیک‌تر می‌کند حرفی نیست، اما نه‌تن‌ها ما را از اهداف‌مان دورتر و دورترمی‌کند بلکه باعث می‌شود تا ما حالاتی از تنهایی، افسردگی و غم را تجربه کنیم.
روابط اجتماعی‌مان را در دنیای واقعی تقویت کنیم
اعتیاد اینترنتی، اشتغال‌های ذهنی، میل یا رفتار‌های کنترل نشده، توجه به کامپیوتر یا استفاده از اینترنت شناخته می‌شود که در نهایت به اختلال یا فشار روانی می‌انجامد و همانند سایر اعتیاد‌ها، وابستگی به اینترنت نیز با علائمی همچون اضطراب، افسردگی، کج‌خلقی، تفکر‌های وسواسی و از هم گسیختگی روابط اجتماعی همراه است. اگر شما در هفته بیش از ۲۰ ساعت از اینترنت استفاده می‌کنید، بهتر است جدی‌تر به این مقوله توجه کنید. از سوی دیگر روابط افراد در جهان واقعی کاسته می‌شود و احتمال افت عملکرد آموزشی آنان نیز بالا می‌رود و می‌تواند این نوع اعتیاد روابط مختلف فرد را تحت تأثیر قرار دهد، از جمله روابط کاری، روابط با خانواده، همسر و فرزندان. یکی از شکایت‌های رایج زوجین استفاده بیش از حد همسر از موبایل و شبکه‌های مجازی است، ما در قبال چه چیز این ارزش‌ها را از دست می‌دهیم؟
باید جسارت تغییرات در دنیای واقعی را داشت. اگر نه پناه بردن به این فضا‌های مجازی کمکی به ما نمی‌کند. یکی از مهم‌ترین مسائل برای کاهش اعتیاد اینترنتی این است که ما نیاز‌های خود را در دنیای واقعی جست‌وجو کنیم. اگر آن طور که ما می‌خواهیم نیست در حل آن تلاش کنیم. ما باید روابط اجتماعی دنیای واقعی خود را تقویت کنیم. بپذیریم که باید زمان خود را مدیریت کنیم و استفاده ضروری را انجام دهیم، اما استفاده بیش از حد نه تنها سودی برای ما نداشته بلکه ضرر‌هایی را نیز متوجه ما می‌کند.
