در وقوع جرائم مختلف عوامل مختلفی وجود دارد که در این بین پلیس مسئول کشف جرم است و وقوع جرم دلایل و علتهای مختلفی دارد که مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، خانوادگی، تربیتی و اعتقادی همه و همه در این امر تأثیرگذارند. میتوان اذعان داشت که امروز یکی از مشکلات اصلی کشور ما ارائه آمارهای غیرعلمی و سطحی و اظهارنظرهای غیرکارشناسانه در مسائل مختلف از سوی افراد غیرمسئول است.
اظهارنظرهای غیرکارشناسانه و برآوردهای غیرمنطقی و غیراصولی در همه عرصهها و موضوعات میتواند نتایج ناگوار و ناخوشایندی را به همراه داشته باشد. نباید فراموش کرد که اظهارنظر یک مقام مسئول در یک جایگاه کلیدی در خصوص هر مسئلهای میتواند تأثیرات مختلفی را به همراه داشته باشد و بار روانی آن بسیاری از موضوعات دیگر را تحتالشعاع خود قرار خواهد داد.
قدر مسلم اینکه اعلام بخشی از مسائل مختلف و حوادث گوناگون در رسانهها هرچند که مستند و واقعی هم باشد کاری پسندیده نیست، چراکه جدای از اطلاعرسانی و شفافسازی، روی دیگر سکه اطلاعرسانی خبر حوادث در حقیقت ترویج ناامنی و زیر سؤال بردن امنیت و آرامش یک جامعه است. از اینرو در یک حساب سرانگشتی میتوان متوجه شد که نگفتن برخی مسائل بهتر از گفتن و اطلاعرسانی کردن آن است، همچنان که سعدی میگوید «جز راست نباید گفت و هر راست نشاید گفت.» از اینرو برای مطرح کردن خود، فروش بیشتر یا هر دلیل و علت و بهانه دیگری برخی از مسائل را نباید در بوق و کرنا کرد، بلکه باید با طرح کردنش در جمع مسئولان مربوطه به حل و فصل آن پرداخت، چراکه اعلام و عنوان برخی از اخبار تا مدتها میتواند جامعه را ملتهب سازد.
ملتهب کردن جامعه، جوی از ناامیدی، اضطراب، ترس، یأس، نگرانی، سردرگمی، شایعهپراکنی و به قول گفتنی یک کلاغ، چهل کلاغ کردن تشویش اذهان را موجب میشود، به نوعی که تا مدتها فکر و خیال افراد یک جامعه درگیر تحلیل، تشریح و واگویه کردن اینگونه مسائل میشود و در آخر آنچه عاید مردم خواهد شد نوعی سردرگمی و نگرانی است که در ناخودآگاه آنان جا خوش میکند و در پس ذهن مردم موجب تقویت بیش از پیش ناامنی و عدم وجود امنیت میشود. شکی نیست که در ابرشهری، چون تهران که دارای هزاران هزار کوچه و پسکوچه، خیابان و میلیونها شهروندی است که از جایجای کشور به هزار امید و آرزو به این شهر مهاجرت کردهاند و هزاران نفر اتباع بیگانه از کشورهای دیگر همگی از این تهران، شهری با تنوع فرهنگها، آدابها، قومیتها و حتی ملیتهای مختلف ساختهاند.
روزانه اتفاقات گوناگون بسیاری در این شهر به وقوع میپیوندد که مقتضی این شهر بزرگ است، مثل تصادفات رانندگی که با توجه به تراکم خودروها و موتورسیکلتها، عابران پیاده و تنگی معابر عبور و مرور، آسفالت معابر، آلودگی هوا، مشکلات فردی و اجتماعی رانندگان که اینها همه میتوانند تأثیر مستقیم یا غیرمستقیمی بر وقوع تصادفات داشته باشند.
در وقوع یک سرقت هم امروزه دلایل مختلفی وجود دارد که به عنوان مثال میتوان به مشکلات اقتصادی اشاره کرد. به عنوان مثال افزایش قیمت گوشی تلفن همراه و در دسترس بودن آن یکی از دلایل عمده افزایش سرقت گوشی همراه شده است. یا مسئله اعتیاد به موادمخدر یکی از دلایل عمده وقوع سرقتهای خرد از جمله سرقت تجهیزات شهری مثل دریچههای آب و فاضلاب و سیم برق است، چراکه معتادان برای تأمین مخارج مصرف موادمخدر روزانه خود به پول کافی نیاز دارند که این پول را از طریق سرقتهای خرد از جمله سرقت لوازم و تجهیزات شهری انجام میدهند. از اینرو جمعآوری معتادان متجاهر و ساماندهی آنها بهطور حتم در کاهش سرقتهای خرد تأثیرگذار است. موضوعی که نیازمند ورود سازمانهای مختلف است. همچنین در همه حوادث اجتماعی و نیز عوامل مختلف باید دست به دست هم بدهیم تا آن حادثه به وجود آید.
همه این مسائل مؤید این موضوع است که در وقوع هر مسئله علتهای مختلفی وجود دارد که نباید به قولی یکتنه به قاضی رفت.
در وقوع جرائم مختلف عوامل مختلفی وجود دارد که در این بین پلیس مسئول کشف جرم است و وقوع جرم دلایل و علتهای مختلفی دارد که مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، خانوادگی، تربیتی و اعتقادی همه و همه در این امر تأثیرگذارند. پلیس به طور شبانهروزی تمام تلاش خود را در حد توانایی به کار گرفته تا با مجرمان و متخلفان برخورد و مقابله کند، اما سؤال اینجاست که آیا دیگر سازمانها و نهادهای مسئول که عملکرد بهینه آنها میتواند مانع از وقوع بسیاری از جرائم و تخلفات شود به درستی به مسئولیت خود عمل کردهاند؟!
* رئیس مرکز اطلاع رسانی پلیس امنیت اقتصادی