به گزارش جوان آنلاین به نقل از تسنیم، کشورهای مالی، بورکینافاسو و نیجر در منطقه ساحل (جنوب صحرای بزرگ آفریقا) قرار دارند. این کشورهای طی دوساله گذشته شاهد تغییر در ساختار حاکمیتی توسط نظامیان بودند که جدیدترین آنها برکناری رئیس جمهور نیجر است.
با برکناری « محمد بازوم» از ریاست جمهوری نیجر کشورهای عضو جامعه اقتصادی غرب آفریقا «اکواس» به همراه فرانسه خواستار بازگشت او به قدرت شدند و حتی تهدید کردند در صورت عدم پاسخ مثبت نیامی به این درخواست از گزینه نظامی علیه نیجر استفاده خواهند کرد.
شورای نظامی حاکم بر نیجر هفته گذشته اعلام کرد: فرانسه نظامیان خود را در برخی کشورهای عضو «اکواس» مستقر کرده تا به نیجر حمله کند. این در حالی است که مالی و بورکینافاسو (عضو اکواس) اعلام کرده‌اند: در صورت هرگونه مداخله نظامی علیه نیجر در کنار نظامیان این کشور خواهند ایستاد.
نیجر، مالی و بورکینافاسو دیروز یک توافقنامه نظامی و امنیتی امضاء کردند که بر اساس آن متعهد شدند در صورت وقوع شورش یا هرگونه مداخله نظامی دریکی از کشورهای امضای کننده این توافقنامه به کمک آن بشتابند.
در این توافقنامه «ائتلاف کشورهای ساحل» آمده‌است: هرگونه تعرض (حمله نظامی) به حاکمیت و تمامیت ارضی یکی از طرف‌های امضاء کننده این توافقنامه به معنای حمله به سایر طرف‌ها تلقی می‌شود. در این صورت کشورهای عضو « ائتلاتف کشورهای ساحل» می‌توانند به کمک کشور مورد تجاوز بشتابند و در این زمینه مجازند از قدرت نظامی استفاده کنند.
روزنامه القدس العربی طی خبری نوشت: پیش از امضای توافقنامه «ائتلاف کشورهای ساحل» معاون وزیر دفاع روسیه نشستی پشست درهای بسته با وزیران دفاع مالی، بورکینافاسو و نیجر در پایتخت مالی برگزار کرد و اظهارداشت: روسیه این ائتلاف را مبارک می‌داند و از آن حمایت می‌کند.
یک روز قبل از اعلام رسمی تأسیس ائتلاف کشورهای ساحل، بورکینافاسوا از وابسته نظامی سفارت فرانسه خواست ظرف دوهفته خارک بوکینافاسو را ترک کنند؛ چراکه اقدامات او تخریبی است.
نظامیان فرانسه به بهانه مبارزه با گروه‌های تروریستی وابسته به داعش و القاعده در کشورهای مالی، بورکینافاسو و نیجر مستقر شدند اما حضور این نیروها نه تنها به کاهش حملات تروریستی منجر نشد لذا پس از تغییر ساختار سیاسی در این کشورها حاکمان جدید از خواستار خروج نظامیان فرانسوی از کشورشان شدند.
اکنون ناظران تحولات منطقه ساحل بر این باورند که ایجاد ائتلاف سه جانبه بین کشورهای مالی، بورکینافاسو و نیجر به معنای فروپاشی کامل «گروه کشورهای ساحل » موسوم به «جی -5» است که در سال 2014 تاسیس شده و اکنون بنیانگذاران صندلی ریاست جمهوری خود را ترک کرده‌اند. به عنوان نمونه «ادریس دیبی» رئیس جمهور سابق چاد چند قبل سال در نبرد با یکی از گروه‌های مسلح این کشور جان خود را از دست داد. «محمد ولد عبدالعزیز» در انتخابات اخیر ریاست جمهوری موریتانی جای خود را به «محمد ولد شیخ غزوانی» داد. «ابراهیم بوباکار کیتا»، رئیس جمهور مالی، «کابوره » همتای بورکینافاسویی‌اش و « محمد بازوم» رئیس جمهور نیجر همگی توسط نظامیان از قدرت برکنار شدند.
این پنج کشور (چاد، موریتانی، مالی، بورکینافاسوا و نیجر) با هدف مقابله با تهدیدهای تروریستی در منطقه ساحل آفریقا گروه جی – 5 را تشکیل دادند. این گروه از حمایت فرانسه برخوردار است. تصور بر این بود که حضور نظامیان فرانسوی در منطقه ساحل به کشورهای این منطقه کمک شایانی خواهد کرد تا گروه‌های تروریستی را ریشه کن کنند، ولی تجربه نشان داد این تصور نادرست بود و مردم و نخبگان نظامی مالی، بورکینافاسو و نیجر به این نتیجه رسیدند که حضور فرانسه در کشورشان هیچ سودی برای آنها ندارد بلکه منابع طبیعی شان توسط شرکت‌های فرانسوی بیشتر تاراج می‌شود.
نخبگان نظامی در مالی در سال 2021 رئیس جمهور این کشور را برکنار کردند و به تمام توافقنامه‌های نظامی میان مالی و فرانسه پایان دادند و خواستار خروج نظامیان فرانسوی از کشورشان شدند. پاریس هم که تصور می‌کرد این اقدام حاکمان جدید باعث افزایش بی‌ثباتی در این کشور می شود، نظامیان خود را از مالی خارج کرد اما هیچ اتفاقی نیفتاد.
چندی بعد نظامیان بورکینافاسو رئیس جمهور کشور خود را برکنار کردند و خواستار خروج نظامیان فرانسوی از کشورشان شدند. فشار حاکمان جدید سبب شد فرانسه طی چند مرحله نظامیان خود را از این کشور آفریقایی خارج کند.
نیجر هم در مسیر مالی و بورکینافاسو گام برداشت و با تغییر نظام سیاسی این کشور خواستار خروج نظامیان و سفیر فرانسه از نیامی شد. هر چند که پاریس به درخواست شورای نظامی حاکم بر نیجر توجهی نکرده اما به نظر می‌رسد طی هفته‌های آینده مجبور شود نظامیان خود را از نیجر خارج کند چراکه شورای نظامی حاکم بر نیامی همچنان بر مواضع خود استوار است و با ائتلاف نظامی و امنیتی که با مالی و بورکینافاسو انجام داده جایگاه خود را در منطقه ساحل آفریقا مستحکم تر کرده و از دست برتر برخوردار است.
در مجموع تحولات منطقه ساحل آفریقا نشان می‌دهد که نفوذ فرانسه در این منطقه به شدت در حال افول است و نیروهای جدیدی پای به میدان گذاشته‌اند و با استعمار قدیم و جدید پاریس ( غارت منابع طبیعی منطقه ساحل ) به مبارزه برخاسته‌اند. تشکیل ائتلاف نظامی امنیتی میان مالی، بوکینافاسو و نیجر در هیمن راستا قابل ارزیابی است و این احتمال قوی وجود دارد که ائتلاف مزبور جانشین گروه جی – 5 شود البته بدون حضور فرانسه.
