جوان آنلاین: احمدحسین شریفی در کانال شخصی خود در پیامرسان ایتا نوشت: «از ادب پرنور گشته است این فلک | وز ادب معصوم و پاک آمد ملک» چهره ظاهری، محسوس و مشاهدهپذیر «عقلانیت»، «ادب» است. به تعبیر امیرمؤمنان (ع): «الْأَدَبُ صُورَةُ الْعَقْلِ». به تعبیر دیگر، ادب از محصولات و ثمرات درختی است که ریشه آن عقل است: «الْأَدَبُ فِی الْإِنْسَانِ کَشَجَرَةٍ أَصْلُهَا الْعَقْلُ» به همین دلیل «بیادبی» نشانه «بیخردی» دانسته شده است: «لَا عَقْلَ لِمَنْ لَا أَدَبَ لَهُ»
«از خدا جوییم توفیق ادب | بیادب محروم گشت از لطف رب | بیادب تنها نه خود را داشت بد | بلک آتش در همه آفاق زد»
میزان و عمق عقلانیت را در میزان و عمق ادب افراد میتوان یافت. سطح و مستوای «عقلانیت اجتماعی» را با سنجه سطح و مستوای «ادب اجتماعی» میتوان سنجید. همانطور که مهمترین نشانه و شاخص «عقلانیت دینی» یک فرد را در میزان «ادب دینی» او در برابر خدا و اولیاء خدا و فرمانهای الهی باید دید. پیامبراکرم (ص) فرمودند: «إِنَّمَا یُدْرَکُ الْخَیْرُ کُلُّهُ بِالْعَقْلِ وَ لَا دِینَ لِمَنْ لَا عَقْلَ لَهُ.» در عین حال، ادب موجب تقویت و رشد عقلانیت نیز میشود. به تعبیر امیرمؤمنان (ع): «کُلُّ شَیْءٍ یَحْتَاجُ إِلَى الْعَقْلِ وَ الْعَقْلُ یَحْتَاجُ إِلَى الْأَدَبِ» به همین دلیل عقل و ادب به عنوان نشانههای شرافت و بزرگی معرفی شدهاند: «إِنَّمَا الشَّرَفُ بِالْعَقْلِ وَ الْأَدَبِ» #اخلاق