جوان آنلاین: ویلیام برنز رییس سیا برای مذاکره در مورد توافقنامه آزادی اسرای اسراییلی که شامل آتش‌بس موقت و طرحی بهتر برای کمک‌رسانی به غزه است، وارد قاهره شد. یک مقام ارشد اسراییلی نیز به ان‌بی‌سی نیوز گفت که دیوید بارنیا، رییس موساد نیز در رابطه با همین موارد به پایتخت مصر سفر کرده بود. اخیرا نتانیاهو شرایط توافق حماس را که در پاریس بر سر آن مذاکره شده بود، رد کرده است و این مقام گفت که طرف اسراییلی این‌بار نیز «خوشبین» نبوده است. الجزیره نیز در گزارشی مدعی شده است که گفتگو‌ها در قاهره بدون توافق به پایان رسید، زیرا از یک‌سو اسراییل مصمم به حمله به رفح است و از‌سوی دیگر درخواست‌ها و فشار‌ها به اسراییل برای توقف حمله تمام عیار به این شهر ادامه دارد. دیوید بارنیا، رییس موساد نیز در بازگشت از قاهره به نشریات و رسانه‌های اسراییلی گفته است که مذاکرات قاهره شکست خورده و آن‌ها با مصر به توافق نرسیده‌اند. شرایط برای رسیدن به آتش‌بس همان‌قدر کند پیش می‌رود که سرعت بمباران‌های جنگنده‌های اسراییلی بیشتر می‌شود. رفح که آخرین پناهگاه مردم غزه است احتمالا به زودی آماج حملات از زمین و هوا خواهد شد، چراکه نتانیاهو مدعی است «بدون آن پیروزی کامل حاصل نمی‌شود.»
روزنه‌ای که بسته شد
به گزارش زنامه اعتماد، براساس اطلاعات دولتی مصر، عبدالفتاح السیسی، رییس‌جمهور مصر در قاهره با ویلیام برنز، رییس سیا و شیخ محمد بن عبدالرحمن بن جاسم آل‌ثانی، نخست‌وزیر قطر با هدف توافق بر سر آتش‌بس، حفاظت از غیرنظامیان در غزه و ارسال کمک‌های بیشتر به این منطقه تحت محاصره گفتگو کرد. دولت مصر نیز در بیانیه‌ای در وب‌سایت خود به «تمایل به ادامه مشورت و هماهنگی» در مورد مسائل کلیدی اشاره کرد که همین امر نشان می‌دهد هیچ پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشده است. در این مذاکرات نمایندگان رژیم اسراییل نیز حضور داشتند.
درحالی که مذاکرات آتش‌بس روز سه‌شنبه در مصر برگزار می‌شد، یکی از مقامات حماس به الجزیره گفت که هیچ هیاتی از این گروه در آن حضور نداشته است. یک مقام فلسطینی نیز به خبرگزاری رویترز گفت: طرف‌ها به دنبال فرمولی هستند که برای حماس قابل قبول باشد، زیرا حماس می‌گوید امضای توافق تنها زمانی امکان‌پذیر است که براساس تعهد قطعی اسراییل برای پایان دادن به جنگ و خروج نیروهایش از نوار غزه باشد. این مقام گفت که حماس به شرکت‌کنندگان گفته است که به اسراییل اعتماد ندارد و تل‌آویو باید به بازیگری ابرقدرت، احتمالا روسیه، تعهد دهد پس از آزادی اسرای اسراییلی در غزه، جنگ را از سر نگیرد.
به گفته کابینه نتانیاهو، تامین امنیت بازگشت اسرا و همچنین کنار زدن حماس، که به مدت ۱۷ سال کنترل منطقه تحت محاصره را برعهده داشته است، اولویت دارد.
همه این تحولات درحالی است که رسانه‌های اسراییلی و امریکایی گزارش می‌دهند که مذاکرات نتیجه‌بخش نبوده است.
روزنامه وال استریت ژورنال به نقل از مقامات مصری اعلام کرد که هیات بارنیا پایتخت مصر را «بدون رفع هیچ یک از شکاف‌های اصلی در مذاکرات» ترک کرده است. این درحالی است که به گزارش شبکه تلویزیونی دولتی مصر به نقل از یک مقام ارشد مصری، گفتگو‌ها برای سه روز دیگر ادامه خواهد داشت.
این کانال تلویزیونی گزارش داد که همان مقام گفت که گفتگو‌ها عمدتا «مثبت» بوده است. یک منبع حماس به خبرگزاری فرانسه گفت که یکی از اعضای دفتر سیاسی این گروه در راس هیاتی به قاهره می‌رود تا با روسای اطلاعات مصر و قطر دیدار کند. جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی نیز گفته که این مذاکرات «سازنده و در مسیر درست حرکت می‌کند.»
بحران انسانی در رفح
در همین حال، در غزه، نیرو‌های اسراییلی در حال برنامه‌ریزی یک حمله زمینی به ۶۴ کیلومتر مربع (۲۵ مایلی) در جنوبی‌ترین بخش این باریکه، یعنی شهر رفح هستند. رفح که قبل از جنگ جمعیت آن حدود ۳۰۰ هزار نفر بود، اکنون با حدود ۵/۱ میلیون نفر که بسیاری از آن‌ها در چادر‌ها و پناهگاه‌های موقت زندگی می‌کنند، جای سوزن انداختن ندارد.
هیچ طرحی برای تخلیه ایمن غیرنظامیان ارایه نشده است و آژانس‌های امدادی می‌گویند که آوارگان جای دیگری برای رفتن در قلمرو فروپاشیده و تحت محاصره ندارند. ژولیت توما، سخنگوی آژانس آوارگان فلسطینی سازمان ملل متحد، آنروا، با شکایت از وضعیت این روز‌های مردم غزه عنوان کرد که نمی‌داند مردم پناه گرفته در رفح به کجا کوچ داده خواهند شد، زیرا هیچ مکانی در سراسر نوار غزه امن نیست، شمال آن متلاشی و مملو از سلاح‌های منفجر نشده است. این مناطق تقریبا غیرقابل زندگی هستند.
ساکنان رفح نیز می‌گویند که تانک‌های اسراییلی برای دومین شب متوالی بخش‌هایی از رفح را گلوله‌باران کردند که موجی از وحشت را به وجود آورد. در حملات شبانه‌روز دوشنبه ده‌ها نفر کشته شدند. در بحبوحه تهدید حمله زمینی اسراییل، صد‌ها خانواده آواره شروع به ترک رفح کرده‌اند. رفح با مصر همسایه است، اما قاهره به صراحت اعلام کرده است که اجازه ورود پناهجویان از مرز به خاک خود را نخواهد داد. مقامات بهداشتی غزه از کشته شدن ۱۳۳ فلسطینی جدید در ۲۴ ساعت گذشته خبر دادند که از ۷ اکتبر تاکنون مجموع آن‌ها به بیش از ۲۸ هزار کشته و نزدیک به ۷۰ هزار زخمی رسیده است.
افزایش فشار‌ها بر اسراییل
در همین حال، اسراییل روز سه‌شنبه با فشار فزاینده بین‌المللی برای موافقت با آتش‌بس با حماس مواجه شد، زیرا این رژیم برای تهاجم به شهر پرازدحام جنوب غزه در رفح آماده می‌شود.
به گزارش آسوشیتدپرس، روز سه‌شنبه، آفریقای جنوبی اعلام کرد که از دیوان بین‌المللی دادگستری (ICJ) خواسته است تا بررسی کند که آیا طرح اسراییل برای گسترش تهاجم خود به رفح مستلزم اقدامات اضطراری اضافی برای حفاظت از حقوق فلسطینی‌ها است یا خیر.
در پرونده‌ای که از سوی آفریقای جنوبی مطرح شده، دیوان بین‌المللی دادگستری ماه گذشته به اسراییل دستور داد تا تمام اقداماتی را که دراختیار دارد برای جلوگیری از ارتکاب نسل‌کشی سربازانش علیه فلسطینیان در غزه اتخاذ کند.
دولت پرتوریا ابراز نگرانی کرد که حمله به رفح منجر به کشتار، آسیب و ویرانی در مقیاس بزرگ‌تر شود. جو بایدن، رییس‌جمهور امریکا نیز روز دوشنبه گفت که واشنگتن در حال کار روی طرحی برای تبادل اسرای اسراییلی و زندانیان فلسطینی برای ایجاد آرامش «فوری و پایدار» در غزه به مدت حداقل شش هفته است. بایدن از اسراییل خواسته است که از حمله به رفح بدون طرحی قابل اجرا برای محافظت از غیرنظامیان خودداری کند. متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه امریکا نیز گفت که طرحی «معتبر» از سوی اسراییل برای حفظ امنیت غیرنظامیان مورد نیاز است. او افزود که آتش‌بس جدید در جنگ چهار ماهه «امکان‌پذیر است.»
در داخل اسراییل نیز فشار‌ها بر نتانیاهو برای رسیدن به توافق کم نیست. انجمن خانواده‌های اسرا و مفقودین، از کابینه نتانیاهو خواسته است تا تمامی گزینه‌ها را برای بازگرداندن حدود ۱۳۰ اسیری که گمان می‌رود هنوز در غزه هستند را به کار گیرد؛ کابینه اسراییل مدعی است که ۲۹ نفر از آن‌ها گمان می‌رود مرده باشند. این انجمن که اخیرا فشار‌های زیادی را علیه کابینه نتانیاهو به راه انداخته‌اند، از نمایندگان رژیم اسراییل خواسته بودند که از ماموریت قاهره دست خالی برنگردند.
این انجمن این سفر را «آخرین شانس» خواند و گفت که آن‌ها نباید «بدون توافق برگردند.»
گروه‌های امدادی و دولت‌های خارجی نگرانی عمیق خود را درباره پیامد‌های بالقوه فاجعه‌بار گسترش عملیات در رفح ابراز کرده‌اند که به گفته آن‌ها وضعیت انسانی وخیم‌تر را بدتر خواهد کرد. سازمان فائو از «سطوح بی‌سابقه‌ای» از «شرایط نزدیک به قحطی» در این قلمرو محاصره شده خبر داد. کریم خان، دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی نیز گفت که از بمباران گزارش شده و تهاجم زمینی احتمالی نیرو‌های اسراییلی عمیقا نگران است.
او در بیانیه‌ای که در شبکه اجتماعی ایکس منتشر شد، گفت که تحقیقات دفترش در مورد جنگ غزه «به عنوان موضوعی فوری پیش می‌رود.»
دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا، از اسراییل خواست قبل از انجام هرگونه اقدام دیگری در غزه، «بایستد و به طور جدی درباره آن فکر کند.»
قمار بایدن بر سر خاورمیانه
نشریه فارن پالسی در تحلیلی به وضعیت سیاست ایالات‌متحده در این روز‌های خاورمیانه پرداخته است. به گفته ۹ تحلیلگر و مقامات سابق دولت ایالات‌متحده که از طرح‌های دولت بایدن آگاه هستند، بایدن در حال ایجاد زمینه برای یک توافق بزرگ و بلندپروازانه‌ای است که نزدیکی اسراییل و عربستان‌سعودی را به گام‌های اساسی به سوی تشکیل کشور فلسطین مرتبط می‌کند.
به ادعای این مقامات و تحلیلگران، این قمار دیپلماتیک درازمدت می‌تواند نظم جدید خاورمیانه را بازسازی کند و میراث سیاست خارجی جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات‌متحده را باز تعریف کند، اما با چالش‌های سرسام‌آوری مواجه است که بسیاری از آن‌ها بیشتر به رویا شبیه است تا واقعیت. طرحی که دولت بایدن روی آن کار می‌کند، بر تلاش‌های قبلی برای دستیابی به پیمان دفاعی ایالات‌متحده و عربستان‌سعودی که اولویت اصلی سیاست خارجی ریاض است، استوار است. در ازای آن، عربستان‌سعودی، بانفوذترین کشور عرب خلیج‌فارس، روابط دیپلماتیک با اسراییل برقرار خواهد کرد و همه طرف‌ها توافق خواهند کرد که گام‌های برگشت‌ناپذیری به سوی تشکیل کشور فلسطین بردارند. علی‌رغم جنگ اسراییل در غزه، که محکومیت گسترده‌ای را در سراسر جهان عرب و فراتر از آن به دنبال داشته است، مقامات سعودی هرگز از تلاش برای عادی‌سازی دست برنداشتند.
مقامات واشنگتن هنوز آن را بهترین راه برای بازسازی مدنظر خود در منطقه‌ای می‌دانند که در آن دهه‌ها تلاش‌های صلح به رهبری ایالات‌متحده در پایان دادن به تنش‌ها بین اسراییلی‌ها و فلسطینی‌ها یا ایجاد یک کشور مستقل و کارآمد فلسطین شکست خورده است.
اما بسیاری نسبت به این طرح بایدن خوشبین نیستند و آن را رویاپردازی می‌دانند. سقوط حمایت عربی-امریکایی از بایدن از زمان شروع جنگ غزه به خوبی این امر را نشان می‌هد.
رشید خالدی، استاد مطالعات عرب مدرن در دانشگاه کلمبیا در نیویورک به روزنامه گارین گفت: «صراحتا بگویم، فکر می‌کنم که نیروی محرکه این امر، درک دقیق واقعیت سیاسی در قبال مساله فلسطین نیست. این میل به پیروزی در انتخابات ۲۰۲۴ است که بایدن را به سمت قمار کشانده است و به نظر می‌رسد رییس‌جمهور امریکا در حال انجام کاری است که به نظر در شرایط کنونی غیرممکن می‌نماید. کوری کاملی نسبت به واقعیت‌های طرح دو کشوری وجود دارد، به این معنا که این اساسا نمایشی است مضحک برای فریب افکار عمومی و رای‌دهندگان امریکایی.»
رشید خالدی در پایان معتقد است که این ایده بایدن به شکست می‌انجامد و چه بسا هرگونه ماجراجویی بیشتر ایالات‌متحده در منطقه کار را از اینکه هست بدتر کند.
