جوان آنلاین: با گذشت دو سال از جنگ اوکراین، رئیسجمهور این کشور همچنان در تلاش است از امریکا کمکهای بیشتری دریافت کند. در شرایطی که هیچ چشماندازی برای پایان این جنگ وجود ندارد، دادههای اقتصادی و اظهارات صریح معاون وزیر خارجه امریکا حاکی از این است که از آغاز این جنگ تاکنون، واشینگتن مبلغ قابلتوجهی به جیب زده که به طور ویژه بخش تسلیحات و صنایع دفاعی این کشور را تقویت میکند.
روز شنبه، دومین سالگرد جنگ اوکراین سپری شد و همچنان نشانههای محسوسی از پایان این تقابل خونبار و البته پرهزینه متصور نیست. اگرچه ولودیمیر زلنسکی همچون تمام روزهای سپری شده از آغاز جنگ، تأکید دارد که اوکراین در نهایت پیروز خواهد شد، اظهارات اخیر رابرت فیتسو، نخستوزیر اسلواکی بیشتر به واقعیتهای میدانی شباهت دارد. او با بیان اینکه اوکراینیها ظرف مدت کوتاهی پس از آغاز درگیری، دست یافتن به توافق صلح با روسها را با وجود آنکه نزدیک بودند، غیرممکن ساختند، یادآور شد: «غرب گمان میکرد که حمایت کلان از اوکراین، هم از نظر مالی و هم از نظر نظامی، به همراه تحریمها علیه روسیه و ارائه دادن یک تصویر شیطانی ساختگی از پوتین، روسیه را به زانو درخواهد آورد.» فیتسو افزود: «روسیه نه از نظر سیاسی و نه از نظر اقتصادی به زانو درنیامده است. در سال ۲۰۲۳، بیشتر از اوکراین در جنگ تصرفات انجام داد و تولیدات نظامی خود را با شرایط جدید سازگار کرد. این جنگ به واسطه شورشنئونازیهای اوکراینی در ۲۰۱۴ آغاز شد.» نخست وزیر اسلواکی گفته است: «من، شخصاً فکر میکنم این مبنای آغاز جنگ جهانی سوم است. مایه تعجب است که هیچ برنامه صلحی وجود ندارد و اتحادیه اروپا از تمام نفوذ و توان خود برای برقراری آتشبسی فوری استفاده نمیکند و تنها برنامه، حمایت از کشتار دوجانبه اسلاوها است.»
رشد ۵/۱۷ درصدی تولید صنایع نظامی
علاوه بر فیتسو، دیگر منتقدان اروپایی جنگ اوکراین با اشاره به سود سرشار امریکا از این جنگ، اروپا را بزرگترین بازنده جنگ اوکراین میدانند. به خصوص که ویکتوریا نولاند، معاون وزیر خارجه امریکا اذعان کرده که حمایت از اوکراین در مجموع به نفع اقتصاد امریکا بوده است. او تصریح کرد: «بخش عمده پول اختصاص یافته برای کمک به اوکراین مستقیماً به اقتصاد امریکا و برای تولید تسلیحات بازگشته است.» شاخصهای اقتصادی نیز، آنچه نولاند میگوید را تأیید میکند. براساس اعلام مؤسسه ولفرم ریسرچ اروپا دو سال گذشته به اندازه ۲۰ سال به تولیدکنندگان اسلحه در امریکا سفارش سلاح داده که عمده آن برای اوکراین بوده است. بانک مرکزی امریکا هم گزارش کرده است: «تولید صنایع نظامی این کشور در دو سال گذشته ۵/۱۷ درصد رشد داشته، ضمن اینکه با کاهش قابلتوجه صادرات گاز روسیه به اروپا بر اثر جنگ اوکراین هم صادرات گاز مایع امریکا به اروپا از ۶ به ۴۸درصد رسیده است.» روزنامه والاستریتژورنال در گزارشی، به تفصیل به این موضوع پرداخت و نوشت که حامیان اوکراین که عموماً به منافع راهبری یا تعهدات اخلاقی در این زمینه استناد میکردند، اخیراً به محاسبات اقتصادی اشاره دارند. به خصوص که صنعت دفاعی امریکا به دنبال سفارشهای سلاح و ذخایر نظامی، رونق قابلتوجهی را تجربه کرده است. گزارش مالی دولت بایدن حاکی از این است که از ۷/۶۰ میلیارد دلار اختصاص داده شده در قالب لایحه دفاعی تکمیلی ۹۵ میلیارد دلاری برای اوکراین، ۶۴ درصد آن به صنعت دفاعی امریکا بازخواهد گشت. لائل برنارد، مدیر شورای اقتصاد ملی کاخ سفید این سؤال را مطرح میکند که این پول چقدر در اشتغال و تولید در سراسر کشور نقش دارد.
چشم کییف به دست یاری امریکا
این سود سرشار در شرایطی عاید امریکاییها شده که شهر راهبردی آودیوکا در اوکراین به تازگی سقوط کرد. وزارت دفاع روسیه روز شنبه ۲۴ فوریه اعلام کرد نیروهای اوکراینی در پی کنترل نیروهای روس بر این شهر راهبردی در دونباس، بیش از ۱۰ کیلومتر از مواضع خود عقب رانده شدند. طبق اعلام سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، از زمان آغاز ضدحملات اوکراین، ارتش روسیه بیش از ۳۱۷ کیلومتر مربع از منطقه دونباس را از حضور نیروهای مسلح اوکراین آزاد کرد. البته دیمیتری کولبا، وزیر خارجه اوکراین در گفتگو با شبکه امریکایی ایبیسی این پیشروی را چندان مهم ندانست و گفت: «گرچه ما قلمرو از دست دادیم، اما برای ثبات کلی خط مقدم، اهمیت راهبردی چندانی ندارد. در بخش زمینی گرچه متحمل خساراتی شدیم، اما دستاوردهایی در بخش هوایی داشتیم.» این اظهارات کولبا آنهم در شرایطی که زلنسکی در پس پرده دفاع از آینده روشن اوکراین در این جنگ، طی دیدار با چاک شومر، رهبر دموکراتهای سنا و چهار سناتور دیگر در کییف از امریکا درخواست کمک کرد، یادآور اظهاراتی است که پیش از این تأکید داشت که اوکراین برای پایان دادن به غائله، چارهای جز تن دادن به از دست دادن خاک ندارد. اخیراً مجلس سنای امریکا کمک ۶۰میلیارد دلاری را برای اوکراین تصویب کرد، اما این اقدام با مخالفت سرسختانه جمهوریخواهان مجلس نمایندگان مواجه شده است. چاک شومر که اجدادش در اوکراین امروزی زندگی میکردند، بعد از دیدار با زلنسکی به خبرنگاران گفت: «با هرکسی که دیدار کردیم از زلنسکی بگیر تا بقیه خیلی واضح میگفتند که اگر اوکراین کمکهای لازم را بگیرد آنها در جنگ پیروز خواهند شد، اما اگر کمکها نرسد آنها مطمئناً در جنگ بازنده خواهند بود.» یک شخص نزدیک به زلنسکی نیز به نشریه پالیتیکو گفت: «در هفتههای گذشته، به دلیل تأخیر در ارسال کمکهای امریکا به اوکراین، فضای حاکم در کییف و دفتر ریاستجمهوری بسیار تلخ بوده و ناامیدی قابل لمس است.» همه اینها در حالی است که اگر دونالد ترامپ، رئیسجمهور سابق امریکا در انتخابات ریاست جمهوری پیش رو، پیروز شود، اوکراین باید منتطر تغییرات اساسی در کمکهای واشینگتن به کییف باشد.