جوان آنلاين: از زماني که روابط امريکا و عربستان در اثر عوامل و متغيرهاي مختلف از جمله پيامدهاي ناشي از تغيير رويکرد نظامي امريکا از خاورميانه به سمت شرق آسيا و يا بدبيني و بي اعتمادي به نقش و جديت عربستان در امر مبارزه با تروريسم شکرآب شد، ابتدا تصور مي شدکه عربستان، فرانسه را به عنوان بديل و جايگزيني براي پرکردن خلاء ناشي از تيرگي روابط خود با امريکا در نظر گرفته اند که البته برخي شاخص ها از جمله تبديل پاريس به پاتوق سعود الفيصل وزير امورخارجه عربستان براي رايزني با مقامات فرانسوي و اروپايي جهت پيشبرد سياست هاي منطقه اي اين کشور و متعاقب آن سفر هيات بلندپايه فرانسوي به رياست فرانسوا اولاند رئيس جمهور اين کشور به رياض اين ذهنيت را تا حدودي تقويت مي کرد؛اما از زماني که فرانسه پا به پاي امريکا سياست رقابتي را براي ترميم پل هاي شکسته شده خود با ايران و متحدان آن در دستور کار قرار داده و يا در داخل عربستان تغييرات اساسي در توزيع مجدد قدرت بعد از مرگ ملک عبد الله روي داده است، بتدريج نقش انگليس در سياست هاي منطقه اي عربستان پررنگ تر شده است به گونه ايي که سايه انگليس را هر چند به طور نامحسوس مي توان در حوزه ها و مسائلي که مدنظر عربستان است احساس و مشاهده کرد .
يکي از اين حوزه ها يمن است که انگليس مسئوليت پيگيري ابعاد بين المللي بحران يمن را در شوراي امنيت بر عهده گرفته و تقريبا مي توان گفت همه قطعنامه هايي که در اين شورا به تصويب رسيدند با مديريت و نقش آفريني انگليس صورت گرفته است. علاوه بر اين رويکرد رسانه هاي انگليس بخصوص رويترز کاملا در جهت مواضع عربستان بوده است و اين رسانه ها حوثي ها را معمولا کودتاچي خطاب مي کنند حال‌آنکه آنها بخش عمده اي از جنبش مدني و انقلابي يمن را تشکيل مي دهند ؛همچنين اين رسانه ها کاملا از نقش عربستان در تشکيل دولت موازي در عدن به رياست عبدربه منصور هادي حمايت مي کنند حال آنکه اين اقدام دخالت آشکار در امور داخلي يمن است که در عين حال خطر تجزيه را نيز به همراه دارد.
از ديگر حوزه ها بحرين است که رويکرد اعلامي و اعمالي هر دو کشور عربستان و انگليس ،برحمايت از مواضع دولت اقليت و تماميت خواه سني بحرين در برابراکثريت مردم شيعه اين کشور مبتني بوده است . يکي از نکات قابل توجه و تامل دراينباره تصميم انگليس به تاسيس بندر دريايي در منامه پايتخت بحرين است و اگرچه اين مسئله از تمايل انگليس براي بازگشت به حوزه سنتي خود در کشورهاي عربي حوزه خليج فارس پرده بر مي دارد اما ازآنجا که اجراي اين تصميم ضمانت و پشتوانه جديد براي دولت اقليت بحرين فراهم مي کند و ازطرف ديگر بديلي براي کاهش حضور نظامي امريکا در خليج فارس است لذاکاملا با رويکرد و مواضع عربستان همخواني دارد.
به همين ترتيب مي توان تلاقي منافع انگليس در بازگشت به حوزه هاي سنتي خود درخاورميانه را با مواضع و منافع عربستان در مصر نيز احساس کرد. هرچند زمينه هاي تنش جديد بين مصر و عربستان بخصوص در باره مصالحه با اخوان المسلمين و خارج کردن آن از فهرست گروههاي تروريستي و يا نحوه تشکيل و ساختار تشکيل ارتش جديد عربي بروز کرده است اما به هرحال عربستان براي برقراري تعادل منطقه اي به نقش و جايگاه مصرنياز دارد و براي انگليس نيز مصر مي تواند همين نقش و کارکرد را درصورت بازگشت به حوزه هاي سنتي خود در خاورميانه داشته باشد. انگليس برخلاف عربستان تمايل خود را براي احياء و تقويت جايگاه سنتي خود در مصر آشکار نمي کند اما از رويکرد اخير رسانه هاي انگليسي بخصوص رويترز در پوشش گسترده نشست جذب سرمايه گذاري شرم الشيخ براي مصر چنين تمايلي را از سوي انگليس تا حدودي نشان مي دهد.
در خصوص سوريه نيز هرچند شايد عربستان برخلاف سابق چندان مايل به براندازي دولت سوريه نباشد اما بي ترديد با ايجاد گشايش در روابط سوريه و غرب نيز موافق نيست. با اين‌حال از چند هفته پيش چه استفان دي ميستورا نماينده سازمان ملل در امور حل بحران سوريه و چه مقامات فرانسوي و امريکايي اظهاراتي در خصوص اينکه بشار اسد بخشي از راه حل سوريه است به زبان آورده اند که آخرين مورد آن اظهارات جان کري وزير امور خارجه امريکا بوده است.
اين در حالي است که انگليس به عنوان اولين کشور اروپايي مواضع مخالف در اين زمينه اتخاذ کرد و سخنگوي وزارت امور خارجه انگليس در سخناني تاکيد کرد: "ما همچنان بر اين عقيده ايم که بشار اسد در آينده سوريه جايي نخواهد داشت. همان گونه که هفته گذشته وزير مشاور در امور خارجي انگليس تاکيد کرد، لندن از طريق اعمال تحريم، به فشارهاي خود بر رژيم سوريه ادامه خواهد داد تا اين که او مجبور شود به خشونت ها پايان دهد و مذاکراتي واقعي را با مخالفان ميانه رو آغاز کند".
از طرف ديگر باوجود اينکه انگليس عضو گروه 5+1 است و قاعدتا بايد به پيشبرد مذاکرات ميان اين گروه و ايران براي حل موضوع هسته اي کمک کند اما بررسي رويکرد رسانه هاي اين کشور (که البته نمي تواند بي تاثير از رويکرد سياسي آن باشد) کاملا در راستاي مواضع مخالفان حل مسئله هسته اي ايران و در راس آن عربستان و رژيم صهيونيستي است که با همکاري جمهوريخواهان امريکاائتلاف نانوشته اي را در اينباره تشکيل داده اند.
يکي از شاخص هاي بارز در اين زمينه اين است که باوجود اينکه از قبل مشخص بود که عربستان و بخصوص برخي از مسئولان اين کشوراز جمله ترکي فيصل رئيس سابق سرويس هاي اطلاعات و امنيت اين کشور و برادر سعود الفيصل وزير امورخارجه فعلي اين کشور مخالف سرسخت به نتيجه رسيدن مذاکرات هسته اي ميان ايران و گروه 5+1 است اما شبکه خبري بي بي سي انگليس در اقدامي شيطنت آميز با وي درباره اين مذاکرات مصاحبه کرد و متن آن بلافاصله در رسانه هاي سرشناس انگليسي منتشر شد.
رويترز:
" ترکي الفيصل: رياض در پي گرفتن امتيازاتي مشابه ايران است"
پايگاه اينترنتي بي بي سي:
"ترکي الفيصل:توافق هسته اي ايران موجب مسابقه سوخت هسته اي مي شود"
نکته قابل توجه و تامل در اين ميان اين است که مصاحبه مديريت و برنامه ريزي شده ترکي فيصل همچون گذشته چندان در رسانه هاي غربي و امريکايي( که دولت هاي متبوعشان به حل مذاکرات با ايران اميدوار شده اند)انعکاس نيافت اما بلافاصله با استقبال رسانه هاي صهيونيستي مواجه شد :
جروزالم پست:
"ترکي الفيصل از توافق هسته اي با ايران انتقاد کرد"
اتخاذ چنين رويکردي نشان مي دهد که رژيم صهيونيستي چگونه از حسادت ها و لجاجت هاي عربستان در برابر پيشرفت هاي علمي و هسته اي ايران و موقعيت برتر منطقه اي آن فرصت سازي مي کند و درکمين بهره برداري از آن نشسته است.
درمجموع از قرائن و شواهد موجود چنين بر مي آيد که با دور شدن تدريجي امريکا و عربستان از يکديگر دو رخداد در حال وقوع است: نخست شکل گيري ائتلاف نانوشته بين رياض- تل آويو و دوم آشکار شدن تمايل تدريجي عربستان براي بازگشت به جايگاه قبلي خود در خاورميانه است.
