سرويس ايران جوان آنلاين: کیفیت بالای بسیاری از محصولات ایرانی از جمله دلایلی است که سبب شده تا در حال حاضر بسیاری از تولیدات کشاورزی از جمله زعفران، پسته و انار در سبد صادراتی به بسیاری از کشور‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار باشد. حالا خبر‌ها حاکی از آن است که چای تولیدی در استان گیلان به دلیل کاملاً ارگانیک بودن موجب شده تا خیلی از کشور‌ها در صف خریداران آن باشند؛ موضوعی که می‌تواند علاوه بر تأمین نیاز داخلی، موجب رونق صادرات و ایجاد اشتغال و درآمدزایی برای کشور باشد. روز گذشته رئیس سازمان چای کشور با بیان اینکه ۳۴ کشور اروپایی و آسیایی مشتری چای ایرانی هستند اعلام کرد: «امسال ۱۲هزار و ۵۷۱ تن چای خشک ایرانی صادر شد که ۵۱ درصد بیشتر از سال گذشته است.»
شرایط آب و هوایی در گیلان و مازندران موجب شده تا چای تولیدی در این استان‌ها از بالاترین کیفیت رنگ و طعم برخوردار باشد. در حال حاضر ۲۵ هزار و ۶۳۳ تن چای خشک در استان‌های گیلان و مازندران تولید می‌شود. این در حالی است که واردات بی‌رویه انواع چای خارجی که دارای طعم و عطر و رنگ مصنوعی هستند موجب شده تا ذائقه بسیاری از ایرانی‌ها به سوی این محصولات بی‌کیفیت وارداتی سوق داده شود و عملاً موجب کاهش شدید مصرف و در نتیجه کم شدن تولیدات شود. در دهه ۷۰ حدود ۷۵ هزار تن چای در ۶ هزار هکتار زمین و با ۳۶ هزار نفر کشاورز تولید می‌شد، اما اکنون تولید به حدود ۲۶ هزار تن در این دو استان رسیده است. رئیس انجمن صنعتی چای مازندران با بیان اینکه در غرب مازندران حدود ۱۲ کارخانه چایسازی وجود دارد که از این تعداد ۹ کارخانه فعال هستند، می‌گوید: «ظرفیت روزانه کارخانه‌ها بیش از ۲۴۹ تن بوده که ۳۹۰ کارگر در آن‌ها مشغول کارند.» به گفته وی مساحت باغات چای غرب استان ۲ هزار و ۲۰۰ هکتار است و غرب استان با ۲ هزار و ۷۰۰ کشاورز و تولید سالانه هزار تن چای از جایگاه خوبی برخوردار است.
صادرات به ۳۴ کشور
با وجود مشکلات ریز و درشتی که طی این سال‌ها صنعت چای را تحت فشار قرار داده است، اما کیفیت بالای این محصول کاملاً ارگانیک موجب شده تا در بازار‌های جهانی از رتبه قابل قبولی برخوردار باشد. رئیس سازمان چای کشور با تأیید این موضوع می‌گوید: «امسال ۱۲ هزار و ۵۷۱ تن چای خشک ایرانی صادر شد که ۵۱ درصد بیشتر از سال گذشته است.» حبیب جهانساز با بیان اینکه ۱۲ هزار و ۵۷۱ تن چای خشک ایرانی به ارزش حدود ۱۸ میلیون دلار امسال صادر شده، می‌افزاید: «۳۴ کشور اروپایی و آسیایی نظیر هند، چین، کانادا، اسپانیا، آلمان، روسیه، فرانسه و لهستان مقصد چای خشک ایرانی صادراتی بوده است.» وی ادامه می‌دهد: «به علت کیفیت خوب چای خشک ایرانی، صادرات این محصول امسال از نظر حجم ۵۱ درصد و از نظر ارزش ارزی ۴۰ درصد بیشتر از پارسال است.» آمار نشان می‌دهد امسال ۲۵ هزار و ۶۳۳ تن چای خشک در گیلان و مازندران تولید شد که ۳ درصد بیشتر از سال گذشته است. همچنین گیلان و مازندران ۱۵۱ کارخانه چایسازی دارد که ۵۵ کارخانه با برند خود مجوز بسته‌بندی دارند. هم‌اکنون نیاز سالانه کشور به چای خشک ۱۰۵ تا ۱۱۰ هزار تن است که به طور میانگین سالانه ۲۵ هزار تن آن در داخل تولید می‌شود.
وضعیت تولید چای در گیلان و مازندران
میزان تولید برگ سبز چای امسال نسبت به سال گذشته حدود ۴ درصد افزایش یافته است به طوری که امسال ۱۱۲ هزار و ۷۳۶ تن برگ سبز چای در مجموع از کشاورزان شمالی خریداری شده است. رئیس سازمان چای کشور با تأیید این موضوع می‌گوید: «تا تاریخ ۳۰ مهر ۹۷ حدود ۳۹ هزار و ۹۸۳ تن برگ سبز درجه یک و ۷۲ هزار و ۷۵۳ تن برگ درجه ۲ توسط کشاورزان به واحد‌های فرآوری تحویل داده شده است.» جهانساز با بیان این مطلب که ۳۵ درصد از چای برداشت شده درجه یک و ۶۵ درصد آن نیز درجه ۲ است می‌افزاید: «کشاورزان گیلان و مازندران تا تاریخ ۳۰ مهر ۹۷ مجموعاً ۱۱۲ هزار و ۷۳۶ تن برگ سبز چای را از باغات خود استحصال کرده و به کارخانجات تحویل دادند.» میزان استحصال و تولید فرآورده چای خشک در سطح کارخانجات چایسازی و فرآوری برگ سبز چای و واحد‌های فعال چایسازی شمال تاکنون به ۲۵ هزار و ۳۶۶ تن رسیده است. وی با اشاره به اینکه قدرالسهم قابل پرداخت کارخانجات چایسازی شمال ۹۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان است می‌گوید: «امیدواریم کارخانجات و واحد‌های فرآوری چای نیز هرچه زودتر مبالغ مورد نظر را به حساب سازمان چای واریز کنند تا مطالبات چایکاران به صورت کامل به حساب آنان واریز شود.» جهانساز با بیان اینکه بالغ بر ۸۵ میلیارد تومان از مطالبات چایکاران پرداخت شده و تنها ۳ درصد باقی مانده است می‌افزاید: «با احتساب مبالغی که در روز‌های اخیر به حساب چایکاران دو استان گیلان و مازندران واریز شد تنها حدود ۵ میلیارد تومان از مطالبات چایکاران باقی مانده است.» در حال حاضر بالغ بر ۲۱۴ میلیارد و ۱۱۹ میلیون تومان از کل مطالبات چایکاران شمالی پرداخت شده و مابقی مبالغ مربوط به قدرالسهم کارخانجات نیز به زودی به حسابشان واریز می‌شود. ایران از نظر تولید و سطح زیر کشت چای در رتبه پانزدهم و از نظر مصرف در رده دوازدهم جهان قرار دارد. چای یک محصول پرمصرف در ایران است که اگر تولید نشود به ناچار باید وارد کرد. آمار نشان می‌دهد مصرف سرانه کشور حدود ۱۰۰ هزار تن است و چنانچه مصرف هر فرد بین ۳ /۱ تا ۴ /۱ کیلوگرم چای باشد حدود ۱۱۰ هزار تن سالانه چای در کشور مصرف می‌شود. ارزش اقتصادی این محصول از قرار هر کیلوگرم ۵ دلار ۵۵۰ میلیون دلار است و کالایی است که الزاماً و حتماً باید در سبد مصرفی خانوار باشد و جایگزین هم ندارد.
