مطالبهگری مجازی مسئلهای است که مقام معظم رهبری بارها نسبت به آن تأکید داشتهاند؛ موضوعی که برخی نادانسته دچار اشتباهات کلیدی در آن میشوند. تجمع آرام دو هفتهای کشاورزان که دشمن تلاش زیادی برای به اغتشاش کشیدن آن و حذف مطالبهگری اصلی مردم داشت بهانهای شد تا با یکی از فعالان فضای مجازی که در مطالبهگری درست و اصولی آب اصفهان هم نقش داشت گفتگو کنیم. امین شریفیمنش، دانشجوی دکترای رسانه و کارشناسی مدیریت فرهنگی است که حدود ۱۷ سال سابقه فعالیت رسانهای دارد. وی مؤسس و گرداننده هیئت یاوران قائم است که تقریباً ۱۴ سال در آن فعالیت دارد.
فضای مجازی چقدر برای امر مطالبهگری از سوی مردم فضای مناسبی است و چطور شد شما وارد حوزه مطالبهگری مجازی شدید؟
من ۱۷ سال است در حوزه رسانه فعالیت دارم. آن زمان که اینترنت و فضای مجازی نبود سعی میکردم با قلم و ساخت فیلم مستند و سینمایی در راستای مسئولیت اجتماعی کار کنم و حدود یک سالی است که در حال پیریزی فضای مطالبهگری در فضای مجازی هستم. در همین رابطه و پیرو فرمایش رهبر انقلاب که فرمودند نگذارید پرچم مطالبهگری روی زمین بماند سعی کردم دغدغهمندیها و مطالبات مردمی را زیرسایه قانون، حفظ امنیت و آرامش جامعه در فضایی منطقی دنبال کنم.
ورود به مطالبهگری عمومی آن هم مجازی قطعاً مشکلاتی دارد و کار حساسی است تا گرفتار حاشیه و سوءاستفاده نشوید، در این زمینه چه کردید؟
من درباره مسائل مختلف اجتماعی مثل آلودگی هوا، انتخابات و معضل قمه زنی تنها در عرصه رسانهای فعالیت میکردم. همیشه دوست داشتم به هر شیوهای بتوام روشنگری کنم. از سال ۹۰ که فضای مجازی به قدرت امروز نبود میخواستم با قلم زدن یا ساخت فیلم فعالیت داشته باشم. به نظرم فضای مطالبهگری مانند شمشیر دولبه است هم برای خودم و هم برای جامعه که اگر نسبت به رسانه، قوانین و حتی به فرهنگ و ارزشهای اجتماعی علم و آگاهی نباشد خطرناک است و احتمال دارد دچار حاشیه و انحراف یا سوءاستفاده شویم برای همین به رشته مدیریت فرهنگی وارد شدم تا به صورت علمی و درست مطالبهگری کنم.
برای مطالبهگری آن هم در فضای بیحد و حصر مجازی چه اصولی را در نظر دارید؟
اول؛ سواد رسانهای دوم؛ شهامت و سوم؛ صبر و آمادگی برای روبهرو شدن با هر تهاجم و هجمهای. نباید در قالب مطالبهگری قانونشکنی یا به افراد توهین کنیم یا خدایی نکرده تهمت بزنیم. مقام معظم رهبری فرمودند هر فعالیتی اگر از رسانه استفاده نکند محکوم به شکست است، این نشان دهنده اهمیت رسانه و کار رسانهای است، لذا مطالبهگری بدون سواد و شناخت رسانهای تعریف و معنایی ندارد.
شما در زمینه آزادی زندانیان غیرعمد نیز تولیدات ابتکاری در حوزه رسانه و تلویزیون داشتید درست است؟
بله، به نظر من افرادی که به هر دلیلی غیر عامدانه به زندان و حبس میافتند مجرم نیستند بلکه بنا به اقتضای شرایطی گرفتار شدند که نیاز به کمک دارند. در این میان چه بسا خانوادههای آنها در شرایط بدتری هستند برای همین من و دو نفر دیگر از دوستان در قالب طرحی ابتکارانه برای ماه رمضان برنامهای طراحی و تنظیم کردیم تا با کمک خیرین بستر آزادی زندانیان غیرعمد را فراهم کنیم. شکر خدا در طول سه سال که مدیر تولید و دستیار کارگردان برنامه «یک شهر یک ضیافت» بودم موفق شدیم با کمک خیرین و مردم تقریباً ۱۵۰ زندانی را از بند خلاص کنیم. جالب است بدانید آن زمان بودجه ستاد دیه اصفهان بالغ بر هفت، هشت برابر افزایش پیدا کرد.
در حوزه مطالبهگری آیا تیم کاری شما از کشاورزان در تجمع دعوت یا حمایتی هم داشتند؟
من هیچ دعوت به تجمعی نداشته و ندارم و از هیچ تجمعی هم حمایت نمیکنم. کار من فقط بالا بردن سطح آگاهی مردم از مطالبهگری درست است. مثلاً در همین ماجرای زایندهرود و تحصن کشاورزان رسانههای بیگانه به دنبال تحریف این تجمع و به حاشیه راندن آن در قالب اغتشاش بودند. من سعی کردم سطح آگاهی جامعه را نسبت به حقیقت زایندهرود بالا ببرم تا فریب شایعات را نخورند. وقتی بدانیم حق با شماست و قانون با شماست مسئله در روند منطقی قرار میگیرد. وقتی شفافیت درباره مسائل زایندهرود ایجاد شد مطالبهگری کشاورزان هم به خوبی اتفاق افتاد و یک تجمع آرام شکل گرفت. اعتقاد شخصی من این است که فضای مطالبهگر باید طبق قانون باشد، اما این رویه نیاز به فرهنگسازی دارد تا به انحراف کشیده نشود. انصافاً مسئولان با تجمع کشاورزان همراهی کردند و در همان ۱۰ روز جلسات متعددی برای پیگیری انجام شد و مصوباتی تنظیم کردند که ما روزشمار گذاشتیم تا نتایج را برای کشاورزان اعلام کنیم.
با نهاد یا ارگان خاصی پیوند سازمانی دارید؟
خیر، من مطالبهگری مجازی را به صورت کاملاً مستقل و بدون هیچ وابستگی انجام میدهم که کار تازهای در کشور است. دوستان دیگر هم صفحات مطالبهگری راه انداختند تا در حوزههای دیگر فضای مجازی عمل کنند، اما وقتی مسئله آب زایندهرود که مسئلهای ملی است مطرح شد همه اختلاف نظرها را کنار گذاشتیم و مراقب بودیم تا دچار تحریک، توهین، تهمت و دامن زدن به شایعات نشویم و مستدل و مستند مطالبهگری داشته باشیم. در این رابطه طبیعتاً نیاز داریم تا علما و فرهیختگان دلسوز و متعهد با ما همکاری کنند تا هم حرفهای آنها را انعکاس دهیم و هم دچار خطای رویکردی نشویم.
برخی برای اینکه بیشتر دیده شوند و به شهرت برسند در فضای مجازی از هر شیوهای استفاده میکنند نظر شما در این زمینه چیست؟
انسان باید تقوا داشته باشد تا گرفتار شهرت و بازیهای سیاسی نشود و از اعتماد مردم برای اهداف سیاسی و جایگاه اجتماعی استفاده نکند. شهرت بد آفتی است و در این زمینه مصادیق زیادی داریم. افراد ورزشکاری بودند که پس از شهرت درگیر مسائل حاشیهای شدند. فضای مطالبهگری هم همین طور است وقتی از حدی میگذریم، معروف میشویم و سر زبانها میافتیم برای همین باید مراقب بود انسانیت لگدمال نشود و اعتماد مردم را برای مطالبهگری خدشهدار نکنیم که اگر اعتماد عمومی از بین برود ظلم به بقیه افردی است که میخواهند وارد این مسیر شوند.
تا حالا شده است پستی بگذارید که خود شما آن را پاک یا از مخاطبان عذرخواهی کنید؟
من چیزی را پاک نکردم؛ البته اینستاگرام پاک کرده است. پستی درباره خصایص اصفهانیها با فعل معکوس داشتم که از صحبتهای سردار سلیمانی هم استفاده کرده بودم. اینستاگرام پاکش کرد، چون تصویر سردار در آن بود یا پستی درباره بهائیت که آن هم پاک شد، اما گاهی خودم اشتباه در پستهایم داشتم که عذرخواهی کردم.
از مشکلات مطالبهگری اصفهان بحث تفرقهاندازی بین استانها بود که رسانههای بیگانه روی آن مانور میدادند. شما برای خنثی کردن این توطئهها چه کردید؟
متأسفانه در فضای جامعه ما احساسات بر تعقل غالب است. من سعی کردم بدون در نظرگرفتن احساسات و براساس قانون و برمبنای تعقل مطالبهگری کنم همین باعث شد به عدهای بربخورد ولی من اصلاً تفکر قومیتگرایی ندارم. وقتی درباره شهرهای مرتبط با زایندهرود هم مطلب میگذاشتم مافیای آب مظلومنمایی میکردند و ناراحت میشدند، یعنی افرادی که به آب به عنوان منبع حیاتی نگاه نمیکنند فقط به دنبال منافع خودشان هستند آنها به کمک رسانههای معاند برای دعوت به اغتشاش در کشور خبر تهیه میکردند و تمام اخباری که داشتند تحریف تجمع کشاورزان برای اغراض سیاسی خودشان بود. باید بدانیم کسی که بیرون از ایران نشسته دلش برای ما نسوخته تا خبری مفید و مؤثر تولید کند. اگر صفحه مرا دنبال کرده باشید متوجه میشوید همیشه من در مطالبم برای کشورم نوشتم و دلسوزانه براساس موازین و قوانین عمل کردم حتی هشتگهای ناامیدکننده هم ندارم تا به من طمع کنند و سراغم بیایند. اما از رسانههای دیگر در فضای اطلاع رسانی دلخورم که همراهی نکردند. اصفهان بخشی از ایران است، وقتی درباره اصفهان حرف میزنیم بحث قومیت نیست بلکه درباره ایران حرف میزنیم، چون زایندهرود غیر از اصفهان به شهرهای دیگر هم ارتباط دارد بنابراین بحث مطالبهگری فقط برای این شهر نیست بلکه بحث اقلیمی برای کل ایران است، چون همه ایران درگیر آن هستند. من به دنبال فرهنگسازی برای مردم کشور هستم تا براساس قوانین مطالبهگری کنیم و کسی جرئت نکند قانون را زیر پا بگذارد و خلاف آن عمل کند.