اختصاصی جوان آنلاین، ایکس، فیسبوک، یوتیوب و اینستاگرام از رسانههای اجتماعی مشهوری هستند که همیشه در مظان اتهام سانسور نامحسوس کاربران بودهاند. نویسندگان، مدافعان حقوق بشر، روزنامهنگاران، فیلمسازان و کاربران عادی در سراسر جهان گفتهاند که پستهای حاوی هشتگهایی مانند «فلسطین آزاد» و «من کنار فلسطین ایستادهام»، همچنین پیامهایی مبنی بر حمایت از فلسطینیهای غیرنظامی کشتهشده توسط نیروهای اسرائیلی توسط این پلتفرمها پنهان میشوند.
این واقعه، علاوه بر ابعاد و تبعات نظامی و سیاسی، دارای جنبههای فناورانه و رسانهای تعیین کننده نیز هست چرا که بار دیگر اعمال سیاستهای دوگانه شرکتهای فناوری و پلتفرمهای غربی را عیان کرد و تابعیت این سکوها را علیرغم «شعار آزادی بیان» از سیاستها و حکمرانی توحش ضدبشری ثابت کرد.
در همین رابطه، مایکل بنت، نماینده مشهور سنای ایالات متحده آمریکا با انتشار نامهای سرگشاده خواستار توضیح پلتفرمهای متا، تیکتاک، ایکس و گوگل درباره روند حذف محتوای مربوط به حماس و مقاومت فلسطین در این زمینه شد. وی در این نامه مدعی شد که روند انتشار دادههای مضر در خصوص درگیری نظامی اخیر سرعت محسوسی یافته است و گفت: «محتوای مضر از زمان آغاز درگیری در همه رسانههای اجتماعی پخش شده و گاهی میلیونها بازدید دریافت کرده است.»
پرواضح است که رسانههای اجتماعی شاخص و بزرگ فیسبوک و اینستاگرام که تحت مالکیت شرکت فناوری متا هستند، در همان بازه ابتدایی آغاز درگیری اعلام کردند که طی سه روز نخست آغاز عملیات طوفان الاقصی، بیش از ۷۹۵ هزار پست و مطلب به زبانهای عبری و عربی را حذف کردهاند. این در حالی است که اقدامات این برنامهها در راستای سانسور گسترده، به همین جا ختم نشد.
وبگاه بی بی سی، رسانه خبری دولتی بریتانیا، طی گزارشی در تاریخ ۲۰ اکتبر و حدود ۱۳ روز پس از آغاز این درگیری نظامی، اعلام کرد که بسیاری از حسابهای کاربری به دلیل نشر مطالبی در حمایت از فلسطینیها در اینستاگرام با محدودیت شدید (shadow banned) مواجه شدهاند و با مداخله مستقیم این پلتفرم، پستهایشان در فید مخاطبان ظاهر نمیشود و دیگران به محتوایشان دسترسی ندارند.
«توماس مادن»، فیلمساز و فعال حقوق بشر بلژیکی، یکی از صدها کاربر رسانههای اجتماعی است که بزرگترین پلتفرمهای رسانههای اجتماعی جهان (فیسبوک، اینستاگرام، ایکس، یوتیوب و تیکتاک) را به سانسور حسابها یا کاهش دسترسی به محتوای طرفدار فلسطین متهم میکند؛ عملی که بهعنوان «شادوبن» (Shadow banning) یا «سانسور نامحسوس» شناخته میشود. به عبارت دیگر، «سانسور نامحسوس» عبارت است از مسدود یا محدود کردن مشارکت یک کاربر در رسانههای اجتماعی، بهگونهایکه آن کاربر و دیگران متوجه نشوند او محدود شده است. این کار معمولاً از طریق پنهانکردن یا کمتر برجستهکردن پستهای یک کاربر خاص در شبکههای اجتماعی انجام میشود، بهگونهایکه مخاطبان معمولاً پستهای او را نمیبینند یا کمتر میبینند و هدف آن کاهش نفوذ آن کاربر در سطح جامعه است.
در این میان بسیاری از فعالان حامی فلسطین در رسانههای اجتماعی هنگام بیان آزادانه و به اشتراکگذاری مطالب در مورد جنگ اسرائیل در نوار غزه با موانعی مواجه میشوند، اما این محدودیتها مانع از آن نمیشود که تاکتیکهایی برای دور زدن این الگوریتمهای مغرضانه پیدا نکنند. جنایات وحشتناکی که نیروهای رژیم صهیونیستی روزانه علیه غیرنظامیان فلسطینی در غزه مرتکب میشوند، محکومیتهای گستردهای را به دنبال داشته است و بسیاری را در سراسر جهان بر آن داشته است تا همبستگی خود را با فلسطینیها نشان دهند و جنایات اسرائیل را مستند کنند.