دكتر سيدنعمتالله عبدالرحيمزاده
دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريكا روز جمعه 30 ژوئن در يك كنفرانس خبري مشترك با همتاي خود از كرهجنوبي، مون جائه اين، گفته كه زمان صبر استراتژيك در برابر كره شمالي به دليل برنامه هستهاي آن تمام شده و از يك پاسخ واضح و قاطع در مقابل اين كشور گفت كه به اين منظور، در حال كار فشرده با كرهجنوبي، ژاپن و شركاي امريكا در سراسر جهان است تا مجموعهاي از اقدامهاي ديپلماتيك، امنيتي و اقتصادي در برابر تهديدي به نام كرهشمالي را به كار گيرد. اين برنامه ترامپ چندان دور از خط تهاجمي ترامپ عليه كرهشمالي در اين چند ماه از رياست جمهورياش نيست هر چند تفاوت معناداري ديده ميشود. در واقع، ترامپ اين خط تهاجمي را از زمان كارزار انتخابات رياست جمهوري شروع كرده بود و در ماههاي گذشته هم با اعزام ناوگروه نظامي به همراه ناو هواپيمابر كارل وينسون به آبهاي منطقه و پرواز بمبافكن ب 52 بر آسمان شبهجزيره كرهشمالي در ماههاي گذشته آنقدر تند پيش رفت كه بسياري از تحليلگران حرف از وقوع جنگ ميزدند اما حالا در مجموعه اقداماتش عليه كرهشمالي دستكم حرف مستقيمي از اقدام نظامي نميزند.
هرچند ترامپ در همين كنفرانس مطبوعاتي موضوع دفاع از خود و متحدان امريكا در مقابل تهديدات هستهاي كرهشمالي را مطرح كرد و حتي در رويارويي با اين كشور حرف از «گزينههاي زياد» زد، اما او برخلاف اقدامات تحريككنندهاش در ماههاي گذشته حرفي از اقدام نظامي نزد. اين در حالي است كه او از تمام شدن صبر راهبردي امريكا در برابر كرهشمالي ميگويد؛ نكتهاي كه پيش از اين معاونش، مايك پنس گفته بود و حالا ترامپ اين موضوع را از زبان خود ميگويد تا معلوم شود كه عدم اشاره او به گزينه نظامي به معناي پاپس كشيدن از تغيير موضع استراتژيك امريكا در بحران شبهجزيره كره نيست. شايد ترامپ ملاحظه رئيسجمهور كرهجنوبي را كرده بود كه برخلاف رئيسجمهور سابق اين كشور به طور كامل در اختيار كاخ سفيد نيست و از همان ابتداي رياست جمهورياش حرف از گفتوگو با كرهشمالي زده و اين حرف با گزينه نظامي هيچ تناسبي ندارد. مون جائه اين در همين كنفرانس مطبوعاتي مشترك موضع خود را تكرار كرد و در رويكرد مشترك خود با امريكا گفتوگو را در كنار تحريم قرار داد؛ تركيبي كه نشان آن در سخنان ترامپ ديده نشد. در اين صورت، ميتوان گفت كه ترامپ به دليل ملاحظات سياسي يك گام عقب نشست تا دستكم در اين موقع حرفي از اقدام نظامي نزند اما در همين موقع، امريكا سلسله اقداماتي انجام داده تا معلوم بشود كه اصل قضيه و درگيري كجاست.
وزارت خزانهداري امريكا يك روز قبل از ديدار ترامپ با مون جائه اين، دو فرد، يك شركت حمل و نقل و يك بانك چيني به نام داندونگ را به اتهام همكاري با كرهشمالي تحريم كرد. هرچند استيون منوچين، وزير خزانهداري امريكا گفته كه هدف از اين تحريمها دولت چين نيست اما قرار گرفتن بانك چيني در اين بسته تحريمي به همراه فروش يك ميليارد و 400 ميليون دلار تسليحات به تايوان باعث شده تا چينيها برداشت ديگري داشته باشند. تسوي تيان كاي، سفير چين در امريكا هر دو موضوع را مرتبط به هم دانسته كه به گفته وي، باعث ميشود به روابط چين با امريكا آسيب شديدي وارد بشود و روزنامه چيني گلوبالتايمز، ارگان حزب كمونيست چين در اين مورد بنويسد: «اوضاع اصلاً مطلوب نيست.
سياستهاي امريكا براي فشار بر چين مسئله هستهاي شبهجزيره كره را حل نميكند و تحريمهاي جديد نيز نوعي تازه از فشارهاي واشنگتن است.» به اين ترتيب، پكن وضع تحريم و فروش سلاح به تايوان را دو ابزار امريكا براي فشار بر خود ميداند و شايد اظهارات شي جين پينگ، رئيسجمهور چين در يك روز بعد از ديدار ترامپ با مون جائه اين و به مناسبت بيستمين سالگرد استقلال هنگ كنگ از بريتانيا بيشتر خطاب با امريكا بود. او گفت كه حق حاكميت ملي پكن بر هنگكنگ خط قرمز چين است و با اين گفته به ديگران و به احتمال زياد امريكا و شخص ترامپ نشان داد نميتوانند از هنگكنگ مثل تحريم و فروش سلاح به تايوان، به عنوان يك ابزار فشار استفاده كنند. به هر حال، پكن در مناقشه شبهجزيره كره و سياست تهاجمي ترامپ بيش از پيونگ يانگ، خود را هدف اين سياست ميداند و بايد انتظار اين رويه از فشار را بعد از اين بر پكن داشت چرا كه ترامپ نشان داده به جاي پيونگ يانگ، اين پكن است كه كاسه صبر او را لبريز كرده است.