اروپا با چین و ژاپن هم برای حفظ توافق هستهای ایران به تفاهم رسیده و سه كشور گفتهاند تمام تلاش خود را به کار میگیرند تا با وجود خروج امریکا، برجام را حفظ كنند ولی وزیر خارجه فرانسه معتقد است كه تلاشهای اروپا برای محافظت از شركتهای اروپایی مقابل امریکا كافی نیست.
به گزارش «جوان»، با گذشت 25 روز از خروج امریکا از برجام، نوعی احساس در میان اروپاییان در حال فراگیر شدن است كه با وجود تمایل به حفظ برجام نمیتوانند مقابل فشارهای امریکا مقاومت كنند. فدریكا موگرینی، هماهنگكننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا از پكن گرفته تا توكیو و مسكو، با همه در حال رایزنی كردن است تا برای حفظ توافق هستهای با ایران، برای اروپا شریك بتراشد. موگرینی روز جمعه با «وانگ یی» وزیر خارجه چین ملاقات كرد، ملاقاتی كه در آن هر دو طرف تأكید كردند تمام تلاش خود را برای حفظ توافق هستهای بهرغم خروج امریکا از آن به کار میگیرند. وزیر خارجه چین در كنفرانس مطبوعاتی مشترك با موگرینی گفت: «در حفظ برجام ثابت قدم میمانیم. این توافق مورد تأیید سازمان ملل بوده و همه طرفها باید آن را اجرایی کنند.»موگرینی بعد از این ملاقات، با وزیر خارجه ژاپن نیز ملاقات کرد و در این ملاقات هم به صراحت گفت كه این اتحادیه تا زمانی که ایران به اجرای تعهدات خود ذیل برجام ادامه دهد همانطور که آژانس بین المللی انرژی اتمی تاکنون در 11گزارش پیاپیاش پایبندی ایران به تعهداتش را تأیید کرده است، دیگر مقامهای اروپایی هم در حال رایزنی برای حفظ برجام هستند. هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان روز پنجشنبه پس از دیدار با وانگ یی، همتای چینی خود در برلین تأکید کرد آلمان همراه کشورهایی است که میخواهند توافق اتمی با ایران را حفظ کنند. وزیر خارجه چین نیز در این گفتوگو تأکید کرد که دو کشور علاقهمندهای تجاری بسیاری دارند و از تجارت آزاد حمایت میکنند.
شركتهایی كه همین الان هم رفتهاند
به رغم تلاشهای قابل توجه هماهنگكننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، منابع اروپایی میگویند كه بعید است اروپاییان در عمل قادر باشند مقابل امریکا در برجام كاری از پیش ببرند. به تازگی، روزنامه آلمانی «فرانکفورتر آلگماینه تسایتونگ» به همراه مجله سیاسی «پانوراما» گزارشی تهیه کرده و در آن به این نتیجه رسیدهاند که هماکنون بسیاری شرکتهای اروپایی از تعاملات اقتصادی خود با ایران به شدت کاستهاند و یا در کل به آن پایان دادهاند و سرمایهگذاریهای برنامهریزی شده فعال نخواهند شد. به نوشته این دو رسانه اروپایی، شاخصترین نمونه در این زمینه شرکت آلمانی زیمنس، شرکت نفتی فرانسوی توتال و شرکت دانمارکی حمل و نقل لجستیک هستند كه هر سه از بازار ایران عقب كشیدهاند. همچنین بانک DZ که بانک مادر بیش از یکهزار بانک تعاونی اعتباری در آلمان است، از معاملات خود با ایران عقبنشینی کرده است. این بانک علت اصلی این اقدام خود را «حفظ خوشنامی گروه مالی تعاونی ما و فولکسبانکها و بانکهای رایفآیزن» عنوان کرده است. خوزه کامپوس ناوه، یکی از مدیران عامل شرکت مشاوره رودل و شرکا در نورنبرگ میگوید:«هر شرکتی خود باید سبک و سنگین کند که کدام معامله مهمتر است؛ تجارت بزرگ با امریکا که هماکنون در جریان است، یا تجارت کوچک با ایران که ریسک بالایی دارد.»شرکتهای آلمانی بیش از ۱۱۰ میلیارد دلار در امریکا سرمایهگذاری کردهاند، در حالی که سرمایهگذاری آنها در ایران تنها 3 میلیارد دلار است. ظاهراً همانطوری كه کلاوس فریدریش، مسئول بخش روابط اقتصاد خارجی اتحادیه سازندگان ماشینآلات و تأسیسات میگوید، در میان اروپاییان این احساس وجود دارد كه ایالات متحده «هر کاری دلش میخواهد انجام میدهد، بی آنکه لطمهای به خودش وارد شود. »برآیند این احساس ناتوانی رو به گسترش را میتوان در سخنان وزیر خارجه فرانسه دید كه به صراحت از ناکافی بودن تلاشها مقابل امریکا سخن گفته است. ژان ایو لودریان، در گفتوگو با تلویزیون LCI فرانسه با اشاره به تلاشهای اروپا برای حفاظت از شركتهای اروپایی مقابل امریکا گفته است:« ما در یك مورد كه همان اجرای قانون اروپایی مربوط به سال 1996است رو به جلو حركت كردهایم و آن را به روزرسانی كرده و اجازه دادهایم از شركتهایمان مقابل فشار امریکا محافظت كنیم ولی این كافی نیست. لودریان از نیاز به ایجاد مكانیسمهایی فرار از دلار، به یورو یا دیگر ارزهای رایج صحبت كرده كه به گفته او به شركتها برای معامله با ایران كمك كرده و ایران را قادر میكند كه نفت خود را صادر كند.
هشدار اتمی اروپا به امریکا
كشورهای باقی مانده در توافق هستهای با ایران به امریکا هشدار دادهاند كه اعمال تحریمهای جدید علیه ایران ممكن است تلاشهای روسیه و چین را برای محدود كردن فعالیتهای هستهای ایران به خصوص در فوردو و آب سنگین اراك لطمه بزند، هشداری كه آشكار نشاندهنده نگرانی درباره ازسرگیری فعالیتهای هستهای ایران است. بر اساس گزارش رویترز، نمایندگان انگلیس، فرانسه، روسیه، چین و ایران در نشستی كه جمعه هفته قبل در مقر آژانس بینالمللی انرژی اتمی در وین برگزار شد، به طرف امریکایی هشدار دادهاند كه اعمال مجدد تحریمهای امریکا بر سازمان انرژی اتمی ایران، شركتهای غیر امریکایی را كه در بازسازی رآكتور اراك و سایت فوردو كار میكنند، با خطر اعمال تحریمهای امریکا روبهرو میكند، موضعی كه باعث خواهد شد آنها كار بازسازی را ترك كنند. دیپلماتهای اروپایی این كار امریکا را احمقانه خواندهاند و گفتهاند كه بیرون رفتن امریکا از برجام میتواند باعث خطر از سرگیری مشكلات مربوط به كنترل تسلیحات شود زیرا این تحریمها كار شركتهای چینی و روسی برای بازسازی اراك و فوردو را با خطر روبهرو میكند. دیپلماتها هشدار دادهاند:«این كار (تحریمهای امریکا) ممكن است موجب تعلیق از بین بردن سایتهای اتمی ایران شود.»